Bông Bí Vàng Và Tôi

 HOÀNG THỊ TỐ LANG

Nếu có ai hỏi rằng trong các loại hoa tôi yêu hoa nào nhất thì có lẽ tôi không cần phải suy nghĩ mà tôi sẽ nói ngay rằng: hoa bí vàng là cánh hoa mà tôi yêu quí nhứt. Có lẽ mọi người sẽ phì cười và tự hỏi tại sao trăm ngàn cánh hoa đẹp lộng lẫy, mặn mà sắc màu như Hồng, Lan, Mai, đào, Cúc Thược dược vv sao không yêu mà lại yêu cánh hoa đơn sơ mộc mạc của hương đồng cỏ nội nầy. Tôi cũng không hiểu tại sao mà chỉ nhớ rằng cánh hoa mỏng manh, một màu vàng ngát nầy có một cái gì thật quyên rũ kỳ lạ đã in đậm vào lòng con bé con lên bảy lên tám từ mùa hè năm nào nơi vườn nhà ngoại...

Viết về Ngoại, về khu vườn nhà Ngoại thì có bao nhiêu chuyện để nói. Nhà Ngoại tôi thì không ở tại chợ Rạch Gía mà từ chợ Rạch Gía phải đi xe lôi lên cầu số một, rồi đi đò qua vàm sông bên kia, đoạn lội bộ vòng vòng một đoạn đường khoảng 20 phút mới tới nhà ngoại.

Chả hiểu sao Ngoại chọn nơi nâỳ để lập vườn mà cái tên gọi cũng ngồ ngộ -Ngọn Vàm Trư-, có lẽ khu đất nơi ngoại ở là đầu của con sông Vàm Trư nên gọi thế. Hè nào má cũng cho tôi vào ở chơi với Ngoại một tháng. Vào Ngoại thì sướng lắm. Cây trái đầy vườn mùa nào thì trái cây ấy. Tha hồ mà ăn. Ngoại trồng mãn cầu xiêm bán quanh năm. Ăn mãn cầu thét rồi cũng ngán. Còn xoài thì Ngoại xin được giống xoài Cát Lái Thiêu ngon ơi là ngon. Tôi mê xoài nhứt trong các loại trái cây. Gần Tết thì tha hồ có vú sữa mà ăn. Ăn vú sữa tôi thích vạt bỏ cái đầu lấy muỗng nạo một lớp trên mặt, khoét lỗ và bỏ sữa đặc vào. Mùi sữa thơm thơm beo béo hòa với mùi vú sữa thật là tuyệt vời. Ngon hết biết. Cái miệng của tôi là miệng ăn hàng. Thật không hổ danh là con gái Rạch Gía chút nào. Ngoại lại trồng dừa nước dọc theo bốn bề tứ phía của khu vườn nằm kề bên con sông hiền hòa trước sân nhà làm cho khu vườn trông rất đẹp và thơ mộng vô cùng, mà Ngoại còn có thêm nguồn tài lợi. Lâu lâu có ghe ghé nhà mua lá dừa để lợp nhà. Ngoại có thêm tiền và lúc nào cùng dúi cho cháu dăm ba đồng để dành đi học ăn quà. Nhà Ngoại một gian hai chái và lợp bằng là tàu trông rất đẹp. Cứ mỗi hai năm Ngoại cho lợp lại nên mặc dầu là nhà lá song rất đẹp và lúc nào cũng trông như mới. Ngoại có mướn anh Phương người Miên mồ côi cha Mẹ ở với Ngoại để phụ nhổ cỏ vườn và hái trái cây đem ra chợ bán. Anh Phương nói tiếng Việt lơ lớ mà nghe dễ thương làm sao. Mỗi lần vào Ngoại trưa nào tôi cũng năn nỉ anh Phương chèo xuồng đưa tôi đi đốn dừa nước về ăn. Tôi mê ăn dừa nước vô cùng. Có bữa tôi ăn đến độ anh Phương phải la:

- Mầy ăn nhiều quá coi chừng bỏ cơm chiều đó nghe Bé, bà la chắc chết tao.

Mà thiệt vậy lần nào ăn dừa nước xong cái bụng tôi no luôn cho tới tối. Hôm đó tôi không ăn nỗi cơm chiều dù  hôm đó Ngoại làm món ruột cho cháu là món bông bí nhồi thịt. Tôi nghe Ngoại cằn nhằn: 

- Hỏng biết hồi trưa nó ăn cái giống gì mà nói còn no. Con nhỏ thiệt tình đòi làm bông bí cho đã rồi bỏ bữa như vậy không hà. Hèn chi ốm tong ốm teo là phải. Chắc hồi trưa lén đi đốn dừa nước ăn chớ gì hay trèo hái ổi ăn cho một bụng đã đời rồi.

Tôi nháy mắt anh Phương rồi hai anh em ra hè cười khúc khích. Anh Phương bảo:

- Mầy mang tội chết nghe Bé. Bà ba cưng mầy quá chời ngồi làm bông bí nhồi thịt cho mầy cả buổi rồi mầy không chịu ăn. Không ai sướng như mầy Bé à. 

Tôi nghe anh nói mà thương Ngoại làm sao. Có lẽ thấy thân phận con bồ côi bồ cút của cháu nên Ngoại  thương tôi lắm.

Sáng nào cũng vậy nghe tiếng Ngoại lục đục nhóm bếp pha trà cho ông là tôi đã thức dậy. Không khí đồng ruộng buổi sáng thật trong lành và tinh khiết làm sao. Tôi hay đi ra vườn một mình khi trời ưng ửng sáng lúc cây cỏ hoa lá còn đẫm sương đêm. Dưới ánh nắng ban mai những cánh hoa bí vàng vừa hé nở lung linh trong gió sớm giữa những phiến lá xanh, một bức tranh tuyệt mỹ đẹp một cách lạ lùng. Tôi mơn man từng cánh hoa, ve vuốt từng phiến lá. Có lần tôi hái bông bí tôi kết thành xâu chuỗi tôi đeo vào cổ định chạy vào nhà khoe Ngoại, nhưng anh Phương bắt gặp chận lại la liền: 

- Chời đất ơi sao mầy hái hết hoa bí của Bà mà làm đồ chơi vây Bé. Bà biết bà la cho mà coi.

Tôi sợ quá phụng phịu bảo anh Phương. 

- Hoa đẹp lắm. Anh không thấy sao. Em thích làm chuỗi đeo như Công chúa í mà. Bây giờ làm sao hả anh?

Vừa lúc đó Ngoại trong nhà đã ra vườn đến bên tôi từ lúc nào. Ngoại vuốt tóc cháu và âu yếm bảo:

- Công chúa của Ngoại có xâu chuỗi hoa bí vàng đẹp lắm. Nhưng lần sau đừng hái hết bông của Ngoại mà chơi nghe con. Bông đực thì hái được song Bông cái phải để dành,  Ngoại chấm cho bông có trái mà đem bán con à.
Tôi nũng nịu thỏ thẻ bảo Ngoại:
- Mà sao biết bông nào  đực bông nào cái nữa vậy Ngoại, mà sao chấm cho có trái vậy?
Ngoại chỉ cười với cháu và biết có giải thích cháu bà còn nhỏ quá làm sao mà hiêủ.
Lớn lên tôi mới biết Hoa đực ở cây bí rất nhiều gấp hơn 20 lần hoa cái, hoa đực có sớm hơn hoa cái vài ba ngày. Khoảng 35 ngày sau khi trồng hoa cái bắt đầu nở. Hoa nở vào buổi sáng sớm, thường thì hoa đực và hoa cái trên một cây nở hoa không cùng lúc mà hạt phấn chỉ thụ tinh trong vài giờ, vì vậy thụ phấn nhân tạo rất cần thiết để đảm bảo năng suất. Ngắt hoa đực, bỏ hết đài và cánh hoa, quét nhị đực lên vòi nhụy cái thì sẽ có trái mà thôi.  Thì ra bí cũng cần bàn tay nhân tạo của ta làm ông tơ bà nguyệt mà xe duyên chúng nó phải không quí bạn?

Tôi yêu bông bí vàng từ ngày ấy. Yêu hơn bất cứ một loài hoa nào, loài hoa của vùng trời tuổi thơ tôi, của những mùa hè nơi vườn Ngoại. Và cho đến khi lớn lên tôi càng yêu hơn cánh hoa nầy.  Nhớ  làm sao chuyến tàu đi An Thới năm xưa trong một  đêm trăng trên tàu tình cờ ai đó một lần đã hát cho tôi nghe bản nhạc Màu hoa bí của Trúc Giang như một lời tỏ tình thật dễ thương mà đến bây giờ nhớ lại tôi nghe lòng rưng rưng ...

“Tôi theo đơn vị
    Chín tháng vẫn chưa về
    Nhớ lúc lên đường
    Hành trang bé nhỏ
    Nhưng tâm tư bỡ ngỡ
    Tôi thương quê hương
    Chiến tranh điêu tàn
    Nhớ lúc tan trường...
    Cùng nhau bắt bướm
    Bướm bay rồi em khóc trong tay
    Em giận tôi bắt đền chùm hoa bí
    Hoa bí vàng
    Tôi yêu nàng
    Chưa biết nghĩa yêu thương ...

Rồi đất nước tang hoạng thay ngai đổi chủ. Bạn bè tản lạc mất nhau mỗi người mỗi ngã. Còn đâu ngày ấy nhưng giọng hát của người đêm nào như vẫn còn văng vẳng đâu đây, ôi ..."hoa bí vàng tôi yêu nàng, chưa biết nghĩa yêu đương " nhớ hoài nơi vườn nhà Ngoại hôm nào ai đã âu yếm cài hoa bí lên tóc em. Vườn ngoại còn đó. Cánh hoa bí năm xưa vần còn đó nhưng người xưa giờ nầy ở tận chân trời góc bể nào. Mấy mươi năm rồi, qua bao dâu bể của cuộc đời. Em ngồi đây nơi quê người cách xa quê nhà 1/2 vòng trái đất mà sao nhớ quá chuyện ngày xưa. Ôi bông bí vàng và khoảng đời mượt mà của tôi ngày ấy. Nơi quê người mùa hè tôi cũng ươm trồng vài dây bí. Nhìn hoa nở mà nhớ quay quắt kỷ niệm xưa hình bóng cũ.

Bông bí ăn rất lành và mát, làm món nào cũng ngon. Bông bí nấu canh với chả cá thát lát thì khỏi chê. Ngay cả một đĩa bông bí xào tỏi đơn sơ thôi mà chấm tương chấm chao đối với tôi sau trận cuồng phong tháng tư năm ấy nhiều khi ngon hơn bất cứ món ngon nào... 

Ngày trước Ngoại tôi cầu kỳ hơn thì hay làm món Bông bí nhồi thịt mà còn gọi là chả bông bí. Sau khi tước bỏ cùi phấn bên trong, bông bí được đem trụn sơ để vào rổ cho ráo nước, xong Ngoại lấy tôm thẻ lột vỏ, cắt chỉ  bỏ vào cối quết cho nhuyễn trộn thịt bầm, với hành lá tiêu nước mắm nêm thêm một chút dầu hào cho thịt thơm rồi nhồi vào từng bông bí. Quậy trứng với bột thêm một ít nứơc cho hỗn hợp hơi lỏng sau đó nhúng từng bông bí vào, bột bao đều bông bí và thả vào chảo dầu chiên vàng. Khi chiên để lửa nhỏ cho đến khi bông bí ngã sang màu vàng sậm và dòn là được. Khi bày ra dĩa cho thêm dưa leo cà chua trang trí cho đẹp mắt. Từ mấy bông hoa mộc mạc biến thành một món ăn trông quí phái vương giả vô cùng. Khi ăn bạn chỉ cần một chút nước chấm chua ngọt, từng bông bí chiên dòn, thơm lừng, quệt qua một chút nước chấm bỏ vào miệng nhai từ từ để thưởng thức cái hương vị đậm đà mà thanh nhã của miếng chả thì còn món ăn nào ngon hơn nữa. Bảo đảm bạn sẽ ăn quên thôi. Gặp bữa trời mưa, lạnh, biết bao nhiêu cơm mà cho đủ. Ăn một lần là nhớ là ghiền mà thôi. Bên nầy mùa hè thỉnh thoảng  thèm món nầy, mẹ con tôi rủ nhau đi Farm để hái bông bí mà mua vì có các chợ VN cũng ít khi bán hoa bí cắt sẵn. Tôi thích cắt  bông luôn cả cuống, phần cuống luộc sơ thôi cắt khúc ăn rất dòn chấm mắm, hoặc ăn chay thì chấm với tương kho xả là số một. Gia đình tôi tụi nhỏ sinh ở bên đây mà đứa nào cũng mê món nầy như Mẹ chúng nó ngày còn thơ

Ôi bông bí vàng của tôi, mảnh vườn nhà Ngoại. Người ơi! Cả vùng trời kỷ niệm và là một khoảng đời để nhớ để thương...

Winnipeg, tháng năm 2013

Hoàng Thị Tố Lang