PHẠM THƯỢNG

____________

(Viết để kính tặng Thầy Phạm Huy Viên)

Thầy Phạm Huy Viên ngày xưa ....

Nếu có yêu tôi

Thì hãy yêu tôi bây giờ

Đừng để ngày mai

Đến lúc tôi...

Những lời đầy ý nghĩa trong bản nhạc Nếu Có Yêu Tôi của nhạc sĩ Trần Duy Đức bỗng nhiên làm lòng tôi xót xa. Tôi đã viết về hai người thầy đáng kính yêu là Nhạc Sư Phạm Công Nhiều và Cô Giáo Dạy Việt Văn Dương Thị Hồng Diễm. Hai người thầy đã mang tôi đi qua khúc quanh đáng nhớ của cuộc đời, nhưng tất cả chỉ còn lại là sự muộn màng vì hai vị đã ra đi vĩnh viễn dù tôi có viết bao nhiêu thì cũng bằng thừa. 

Con người được sinh ra đời, được sống và lớn lên, rồi già rồi chết đều mang món nợ lớn với đời. Từ hạt cơm nợ người nông dân từ tấm áo nợ người nuôi tằm trồng bông dệt vải, con cá miếng thịt ta ăn cũng đều mắc nợ những người đã tạo ra nó v.v...Nhưng món nợ gần nhất là Cơm Cha Áo Mẹ Chữ Thầy. Cha mẹ thì gần gũi ta lúc nào cũng có thể báo ơn. Còn Thầy thì lại quá nhiều và lại quá xa cho nên vì cuộc sống hình như ta bỏ quên lúc nào không biết. Khi đọc một tin Cáo Phó về Người ta mới chợt thấy những ký ức sống dậy trong lòng. Khi ấy thì hỡi ôi ta có văn hoa tô vẻ bao nhiêu thì biết Người có mĩm cười ? Vậy thì nếu có yêu tôi thì hãy yêu tôi bây giờ....

Thưa Bạn ! Đừng tưởng tôi màu mè như thế mà cho tôi là đứa học trò ngoan. Năm học Đệ Tam là năm tôi quậy nhất lớp. Từ Thầy Thụy dạy Toán đến Thầy Kiệt dạy Sử Địa hay Thầy Thường dạy Công Dân, Thầy Điệp dạy Lý Hoá, rồi Thầy-Chuyết-Quẹo-Cua-90Độ...tôi cũng không tha. Bởi vì năm đó là Năm Xã Hơi tôi chẳng thèm học và nếu có học thì mua sách về đọc là đủ vì quý Thầy cũng dạy từ các sách giáo khoa bày bán đầy tiệm sách Tấn Hoá gần nhà tôi. Tuy nhiên có hai ông Thầy dạy Việt Văn là Thầy Phạm Huy Viên và Thầy Nguyễn Văn Tụ là tôi nể nhứt mà chẳng bao giờ dám quậy vì hai vị nầy quả thật nhiều tài ba, học rộng hiểu nhiều và soạn bài riêng để lên lớp chứ không rập khuôn sách vỡ có sẵn. Lại nữa hai ông có cá tánh thật đặc biệt nếu không muốn nói là ngông ngông (xin lỗi hai Thầy) !!! Tôi sẽ chứng minh điều nầy ở đoạn sau.

Bạn sẽ hỏi tôi Thầy Viên dạy Nguyễn Trung Trực ai cũng biết còn Thầy Tụ dạy ở đâu ? Thưa Bạn ! Thầy Tụ dạy trường Tư Thục Võ Văn. Cả hai Thầy thuở ấy đều gầy gầy. Sở dĩ tôi có học với Thầy Tụ là vì tôi học hè, thế thôi ! Nhà tôi là tiệm bán thuốc bắc Cao Đơn Hoàn Tán. Ngoài giờ học nếu về nhà tôi phải ngồi làm saleman tiếp khách. Tôi có tật ham chơi nên khi nghỉ hè thay vì ở nhà bán thuốc tôi viện lý do đi học thêm để có dịp đi chơi với bạn khỏi phải ngồi "đồng" rước khách ! Gặp khách nam nhi cần thuốc Bổ Thận thì a lê hấp ngâm rượu Thảo Nam Sơn, còn quý bà quý cô nói tháng nầy "tui ăn chay" mà sao vẫn "biệt kinh kỳ" thì dộng cho chai thuốc Xuân Nữ Cao là kinh nguyệt điều hoà. Có sao nói vậy người ơi ! Tôi không có ý nham nhở. Xin lỗi !

Cả hai Thầy đều là Bắc Kỳ dzi cư nên miệng lưỡi thật ngọt ngào. Vì vậy mà Thầy Viên đến Rạch Giá không bao lâu đã chinh phục được trái tim của chị Kim Chi của tôi ! Còn Thầy Tụ thì sau một tuần dạy học, chiều Thứ bảy nào cũng ráng lái xe con cóc (Renault) về Sài Gòn để have a date (?) với nữ ca sĩ đang lên Lệ Thu ! Không biết Thầy Tụ tài cao cỡ nào mà chừng hai năm sau Thầy được bầu tới chức Hội Trưởng Hội Khổng Học ở Sài Gòn mà ông già tía tui là một membership dù đang sống ở Rạch Giá !

Trở lại với Thầy Viên tôi khoái nhất là bài giảng thơ Đường Luật không biết Thầy "quơ" ở đâu mà trong sách vỡ tôi mua không thấy. Đó là bài thơ Ngũ Ngôn Tứ Tuyệt nói về bốn cái vui lớn nhất của con người.

Cửu Hạn Phùng Cam Vũ

Tha Hương Ngộ Cố Tri

Động Phòng Hoa Chúc Dạ

Kim Bảng Quảy Danh Thì

Thầy giảng mấy chữ Hán trong đó như sau. Nắng hạn gặp mưa rào, xa quê gặp bạn hiền,đêm động phòng hoa chúc, thi đậu được nêu tên trên bảng vàng. Rõ ràng đó là bốn cái vui lớn nhất của con người ! Nhưng thưa bạn CHƯA ĐỦ ! Thầy bảo các tiền bối làm thơ còn thiếu xót. Một hậu sinh nào đó đã thêm mỗi câu hai chữ nữa mới thật là vui. Và bài thơ trở thành Thất Ngôn Tứ Tuyệt hết sức tài tình không sai niêm luật.

Thập niên Cửu hạn Phùng Cam Vũ

Vạn Lý Tha Hương Ngộ Cố Tri

Hoà Thượng Động Phòng Hoa Chúc Dạ

Hủ Nho Kim Bảng Quảy Danh Thì.

Bây giờ bạn thấy cái ngông trong bài thơ mới chưa !? Cái ngông đáng yêu, cái ngông tài tình !

Và có một lần Thầy Viên lên lớp bảo học trò tả lại cuộc du hành lên hoả tinh dù lúc ấy phi thuyền Apollo 9 chưa đổ bộ mặt trăng và người Mỹ còn đi sau Liên Sô rất nhiều về không gian. Các tay văn chương cùng mình như Hoàng Thị Tố Lang, Nguyễn Ngọc Loan, Lương Minh Nhựt, Lâm Thị Quyên và cả tôi nữa mặc sức mà vận dụng trí óc để mô tả cuộc du hành. Trong khi ấy anh chàng vô danh tiểu tốt trong làng văn chương Huỳnh Văn Mỹ chỉ tả sơ là ở trên Hoả Tinh rất lạnh nên ở trên ấy anh ta phải chạy thay vì đi. Vì vậy khi trở về trái đất anh đã trở thành lực sĩ điền kinh chạy nhanh nhất thế giới ! Bài của Huỳnh Văn Mỹ được chấm nhất. Bạn thấy ngông chưa ! Nhưng đó là cái ngông thông minh đáng yêu và chính xác. Thật vậy cuộc đổ bộ của Curosity mới đây trên hoả tinh cho biết ở trên ấy lạnh -100 độ F. Mà bạn biết đó ở 32 độ F nước đã đông đặc.

Thầy ơi ! Em xin bái phục cái ngông của Thầy !!! Tưởng rằng khi ấy mà nhận xét Thầy ngông cuồng thì thật là PHẠM THƯỢNG, nhưng sau nầy tôi mới biết lòng mình thanh thản vì chính bản thân Thầy cũng tự gán cho mình cái bút hiệu là Tây Đô Cuồng Sĩ khi được thuyên chuyển về Cần Thơ dạy học rồi làm thơ viết văn dưới bút hiệu ấy. Cái CUỒNG của Thầy không giống cái cuồng của Tôn Tẩn để tự bảo vệ bản thân của mình mà hình như nó giông giống cái " cuồng lừng lẫy , cuồng rực rỡ " của Bùi Giáng khi Thầy làm thơ ưu tư về vận nước trước và sau ngày đổi đời 30 Tháng 4 Năm 1975. Thời gian ấy biết bao học trò của Thầy giỏi cũng như dở thi nhau lao vào cuộc chiến điên cuồng để rồi kết thúc bằng những trại tù từ Nam ra Bắc...

Bây giờ thì bút hiệu Tây Đô Cuồng Sĩ đã đi vào dĩ vãng, còn lại là CHÂN DIỆN MỤC. Có phải Thầy noi gương người xưa đang CỔ NHÂN DIỆN BÍCH. Thầy an nhàn nơi hải đảo để nhìn chân tướng của cuộc đời và đang hồn thơ lai láng về tình yêu về những phong ba bão táp đã, đang và sẽ tiếp tục xảy ra quanh mình...

Kính chúc Thầy và chị Kim Chi thật nhiều sức khỏe để tiếp tục niềm vui thơ văn còn lại.

Ảnh mới nhất của  Thầy Phạm Huy Viên 2012

Mạch Vạn Niên.