THI NHÂN VÀ TIẾNG HÁT

______________

CHÂN DIỆN MỤC

                    

Tiếng hát trong như nước ngọc tuyền

Êm như hơi gió thoảng cung Tiên

Cao như mây vút, buồn như liễu

Nước lặng mây ngừng ta đứng yên

Thi nhân chỉ cảm tiếng hát trong không gian đặc biệt! Thi nhân không cảm tiếng hát trong tiếng trống rập rình, và tiếng vỗ tay… tặng hoa!

Một buổi, bạn tôi tới thăm tôi và đàn hát bản “Khi Em Nhìn Anh”, tôi nghe và cảm vô cùng! Trong đời tôi chưa từng được nghe bài hát nào hay như thế!!!

        Ôi! Làm gì thì cũng phải đúng cảm, tình. Chứ nếu làm càn, làm thí, làm bướng thì làm sao nảy ra cái hay, cái đẹp!

Xuân Diệu:

Vì nghe Nương Tử trong câu hát

Đã chết đêm rằm theo nước xanh

và tiếng hát thật “long lanh” như lời hận, ru chàng vào bến Tầm Dương!

Tiên Nga không hát nhưng tiếng sáo réo rắt và hang tùng rủ rỉ ru hồn thi sĩ bay theo (?)

Hàn Mặc Tử nghe tiếng buồn trong sương đục, tiếng hờn trong lũy tre, rồi chàng nghe cả Thôn Vỹ lên tiếng hát, và khi lên Đà Lạt thì nghe cả đáy hồ hát (?).  Đó là tưởng tược thôi!!!

Nguyễn Bính nghe cả rừng mơ chùa Hương hát, nghe cả đồi chè hát, thì khác nào Bạch Cư Dị nghe tiếng hát của bến Tầm Dương.

J Prevert, Verlaine, Lamartine nghe Violon hát và nghe cả lá rơi cất tiếng hát (!).

Cái thú của Thi Sĩ là không biết thiên nhiên hát hay người yêu hát hay chính ta hát!!!

Anh chàng Ngọc vào chùa tìm người yêu, nghe chuông chùa cất lên tiếng hát chẳng là thú vị sao?

Công Tử Nguyễn Du, con tể tướng, em tể tướng! Hẳn công tử rất đẹp trai và hay nghe hát. Nhưng những khúc hát trong đời chìm nổi của chàng buồn day dứt! Chàng cảm người đẹp, cảm tiếng hát, nhưng tiếng hát làm chàng lang thang nhiều nỗi buồn:

Cung đàn lựa những ngày xưa

Mà gương bạc mệnh bây giờ là đây

Vũ Hoàng Chương thất tình, lang thang hè phố, qua dancing, chẳng thích nhạc rập rình chút nào (chính Thầy nói với tôi rằng lúc đó Thầy không biết khiêu vũ là gì). Chàng về nhà buồn so, ngồi tưởng tượng tiếng hát của ma:

Giàn dưa chìm tiếng tơ đồng bẻ bai

    

        Nguyên Sa dạo bờ sông Seine, muốn nghe tiếng hát của giòng sông, mà tiếng hát của xa xăm làm lòng chàng cứ mềm đi… mềm đi.

Cũng trên bờ sông Seine, Ngô Thụy Miên cứ ôm đàn, ôm đàn… mà nào có quên được! Chỉ thấy mưa rơi trên phím đàn… làm chàng...

Cái đàn hát của Xuân Diệu nó mới lạ lùng chứ! Không biết tiếng đàn hay tiếng sỏi, nó cứ đẹp long lanh… long lanh mà chàng thi sĩ thấy nó đẹp như… lệ ngân! Đêm khuya chàng nín thở… nổi buồn của chàng cứ dâng cao… cao mãi… đến tận sao Khuê!

Nếu Xuân Diệu gửi hồn thơ nhạc lên sao Khuê thì con hổ Thế Lữ gần gũi chúng ta hơn. Hổ này không chịu sống trong vườn Bách Thú, đã đi theo tiếng gọi của Giang Sơn mà lòng còn vương vấn Tiếng Hát Bên Sông:

Âm thầm từ biệt cô thôn nữ

Cô đứng bên sông không hát nữa

Lòng ta thổn thức dường đê mê

Nhịp với lòng ai dường than thở

Ta đi xây dựng bước tương lai

Để lại bên sông kẻ ngậm ngùi

Chí nặng bốn phương trời đất rộng

Từ nay thêm bận nỗi thương ai

 

CDM