ĐƯỜNG XUỒNG

__________

Mạch Vạn Niên

            Con người thường hay chuộng những danh nhân để đặt tên cho một thị trấn, thành phố, con đường, quả núi, con sông hoặc một địa danh nào đó như ở Mỹ có Washington DC, thành phố San Francisco...,ở Nga có thành phố Leningrad (đã trở lại tên Saint Peterbourg năm 1991), thành phố Stalingrad...,ở Việt Nam có Thành Phố Hồ Chí Minh (bao giờ trở lại tên Sài Gòn ?). Nhưng cũng có những người không phải là danh nhân vậy mà may mắn được người đời cho lưu danh muôn thuở như Bà Quẹo, Ông Tạ, Bà Chiểu, Bà Điểm, Năm Căn, núi Thoại Sơn, Kinh Vĩnh Tế v.v..
Bởi vậy theo tui nghĩ Đường Xuồng chắc là tên của một "ranh nhân" nào đó tuy là mộc mạc mang tên Xuồng (tui cũng có một thằng bạn tên Xuồng,dân Rạch Giá, nhưng tài ba lắm đó nghen Quý Bạn ; nó là nhạc sĩ chuyên viết hoà âm cho các Trung tâm ca nhạc ở Little Saigon, làm ký giả viết cho tờ nhật báo Người Việt lớn nhất ở đây và còn viết chuyện phim Chuyện Tình Bolsa được quay thành phim) nhưng vì mang họ Đường của Đường Minh Hoàng nên người ta mới đặt tên cho địa danh nằm ở hóc bà tó đó cái tên là Đường Xuồng. Cái nầy là giả thuyết thôi nghen Quý Bạn, tui không quả quyết là đúng 100% !!!

            Sở dĩ tui gọi hóc bà tó là vì Đường Xuồng trước năm 1963 (hồi còn thời ông Diệm) tui được thằng bạn học tên là Lê tấn Phát (tức Phát khùng) rủ tui về quê ngoại của nó ở Đường Xuồng chơi. Bến xe nằm ở trước rạp hát Châu Văn, còn chiếc xe hiệu hotchick (không nhớ viết có đúng không) đời Bảo Đại chuổng cời chạy cà rịch cà tang mà hành khách trên xe hầu hết là đàn bà Miên. Thằng Phát có hỗn danh Phát Khùng vì nó phát ngôn nhiều câu rất bất thường và trong lớp hỏi, trả lời và cãi với giáo sư những điều hơi ngớ ngẩn. Vì vậy mà nó có rất ít bạn, nhưng nó chọn tui là bạn hiền chơi thân với nó nên mới được mời về Đường Xuồng chơi và cũng để thăm mẹ, em gái và bà ngoại nó.

            Từ Rạch Giá tới Minh Lương thì còn "văn minh" một chút, chứ bắt đầu rừ Ngả ba Bến Nhứt quẹo trái là vào Giồng Riềng (died end) là ngõ cụt hết đưòng ra. Ở đây mới đúng là hóc bà tó. Còn xe chạy thẳng về phía Vị Thanh (hồi đó gọi là Khu Trù Mật) thì phải chạy ngang Đường Xuồng. Xe vừa qua Bến Nhứt hai ba cây số thì gặp phải đắp mô, tụi tui phải xuống xe lội bộ. Đi ngang qua cái mô tui rùng mình sợ "nó" nổ bất tử. Còn anh lơ xe thì hình như chạy vô trong xóm rồi chạy ra nói với tài xế nhỏ to gì đó khiến anh tài xế "xâm mình" lái xe ngang qua cái mô tỉnh bơ mà xe không hề hấn gì. Sau nầy tui mới biết mô thường do dân trong xóm bị VC "dân công" đi đấp mô nên biết rõ mô có chất nổ hay không. Và gậy ông đập lưng ông, sáng ra lính quốc gia đi mở đường nếu không có thiết giáp thì bắt dân giở mô. Đúng là dân một cổ hai tròng vì lính họ biết chính những người nầy đấp mô hôm qua. Đấy là lần đầu tiên tôi chứng kiến cảnh chiến tranh nó ở quá gần bên mình chứ quanh quẩn ở thành thị tui cứ ngỡ nó rất thanh bình.

            Đường Xuồng chỉ là một địa danh vì thuở ấy không có chợ búa gì hết. Nhà thằng Phát nằm bên kia con rạch chạy song song với con đường. Muốn qua nhà nó phải đi qua cây cầu ván bắt cong cao lên cho ghe xuồng qua lại rồi lội bộ dọc con đưòng đất để qua cây cầu khỉ bắt ngang cái mương nhỏ. Nhà nó cũng khang trang so với những nhà khác chung quanh, có vườn tược và chiếc sân lớn. Trước sân nhà có trồng vài cây dừa lửa thấp lè tè nhưng sai oằn trái trông đã con mắt. Má, bà ngoại và em gái nó chừng 12 tuổi thấy tụi tui về thăm mừng lắm. Bà ngoại nó biểu em gái bắt vịt nấu cháo đãi tụi tui. Còn nó và tui thì đi đến nhà dì Tám nấu rượu, mỗi đứa lận lưng nửa lít rượu thứ ngon nhứt.

            Trời đã hơi hơi xế trưa thì nồi cháo đã dọn ra cùng dĩa thịt vịt còn bốc hơi và dĩa nước mắm gừng khiến bụng tui cồn cào chịu không nỗi. Nhưng tui cũng lễ phép mời cả nhà cùng dùng bửa. Bà già nó nói tụi tui cứ tự nhiên, cháo và thịt vịt vẫn còn thừa trong bếp. Bụng đã đói mà thằng Phát còn chạy ra cây dừa chặt đứt nguyên một quài chừng 10 trái đem vào bổ ra đổ vào thao và kêu em gái mang về cục nước đá tổ chảng bỏ vào bảo là để chửa lửa ! Rượu đế Đường Xuồng uống vào cay nhẹ và đầm đầm thiệt là khoái cái cổ họng, lại được chửa lửa bằng nưóc dừa lửa lành lạnh, cùng tô cháo âm ấm và miếng thịt vịt mềm mềm khiến tui say oắt cần câu lúc nào không hay quên mất ngày về phải ngủ lại đêm.

            Hôm sau mới về nhà bị bà già bả vớt cho năm roi (cái nầy sao giống Bưởi Năm Roi quá vậy) cho bỏ cái tật xin phép đi chơi có một ngày mà nhảy rào ngủ qua đêm.

            Rượu đế Đường Xuồng ơi ! Ta xin chào mi !!!

            Mạch vạn Niên.