Ca Hát Hót

_______________

Tú Lan Thanh

Vào TH đọc giả vừa thưởng thức những áng văn thơ vô cùng độc đáo của các văn thi nhân, già cũng có như thi sĩ Trầm Vân đã ngoài chín mươi, trẻ cũng có( ngoài sáu mươi chưa thấy mình già), vừa được nghe những giọng ca hết sức ngọt ngào, du dương như trong tuần nầy cô ca sĩ mầm non Kim Trúc ca bản Dấu Chân Kỷ Niệm . Tiếng hát Kim Trúc làm cho bạn của cô , người thì ngất xỉu, người thì tha dầu gió, kẻ la ơi ới xin gửi gấp mấy chai dầu xanh hiệu con ó của Mỹ...Như vậy, chứng tỏ cô KT CA  hay cô KT HÁT bản Dấu Chân Kỷ Niệm  quá tuyệt vời.

                    Trước đây mấy ngày, cô Lý Mỹ Hạnh không biết có tu hay không hay chỉ là một Phật tử thuần thành, lấy biệt danh là TỊnh Đế Liên Hoa, CA vọng cổ bản Bức Tâm Thư của Ngoại rất mùi mẩn và rất cảm động. Vọng cổ dùng chữ CA, không dùng chữ HÁT. Chẳng hạn như Út Trà Ôn kép chánh một đoàn HÁT CẢI LƯƠNG sẽ CA một bản vọng cổ có tựa là Tình Anh Bán Chiếu. Có sự phân biệt giữa CA và HÁT chăng?

                    Ca và Hát đều phát xuất một chỗ, đó là cái lưởi trong miệng uốn éo lên xuống, điều chỉnh hơi gió để phát ra những âm thanh, tiết tấu của một bản nhac. Thông thường người ta vui hay đắc ý một chuyện gì như một chàng trai trẻ lần đầu tiên được người đẹp cho nắm tay. Trên đường về nhà, chàng trai như mở cờ trong bụng, vừa đi vừa mĩm cười thích thú, vừa hát nho nhỏ:

                                          Bàn tay năm ngón em vẫn kiêu sa....

                     Nếu vừa đi vừa hát lớn tiếng gọi là hát nghêu ngao. Có một anh chàng cụt một tay, ngoài 30 tuổi vẫn còn độc thân, anh ta buồn quá mới ra ngồi trước cửa ngắm thiên hạ qua lại. Bổng anh thấy từ xa một anh chàng cụt hai tay vừa đi, vừa nhảy, vừa hát nghêu ngao. Ngạc nhiên quá anh chận chàng cụt hai tay nói:

                     Xin lỗi anh, tôi chỉ cụt một tay mà cuộc đời tôi buồn khổ quá, còn anh cụt cả hai tay sao mà anh vui vẻ vừa đi vừa hát nghêu ngao, yêu đời quá vậy! Anh có bí quyết gì làm ơn chỉ cho tôi với?

                     Vừa nghe anh chàng cụt một tay hỏi, anh chàng cụt hai tay phùng mang trợn má, đùn đùn nổi giận hét lớn:

                      - Mồ tổ cha anh, anh châm biếm tui hả, con kiếng lửa nó cắn ngay háng tui, tui không gải được, tức quá tui vừa nhảy choi choi, vừa la hét chớ có vui vẻ gì đâu mà ca hát nghêu ngao.

                       Khi vui, người ta ít khi hát hết một bản nhạc, chỉ hát một vài đoạn thích hợp với niềm vui.

                       Còn CA là trình bày nguyên một bản nhạc trước một số đông khán thính giả.

                       Hát có tính cách tài tử, ca có tính cách chuyên nghiệp. Hai nữ ca sĩ của TH có thể coi như vừa tài tử ( vì không có tiền thù lao), vừa chuyên nghiệp và thuộc hai thế giới âm nhạc khác nhau: Phương Tây và phương Đông.

                       Tân nhạc thuộc hệ phái Phương Tây dùng âm giai: 

                           Thất cung bát độ: do, re, mi, fa, sol, la, si.

                        Cổ nhạc thuộc hệ phái Phương Đông dùng âm giai:

                            Ngủ cung lục độ: hò, sự, xang, xê, cống.

                       Cổ nhạc ít hơn Tân nhạc hai cung, hai độ. Bù vào đó âm thanh của ngủ cung trầm bổng phù hợp với dấu huyền, dấu nặng, dấu hỏi, dấu ngả, dấu sắc. 

                       Thất cung của Tân nhạc âm thanh đi từ thấp đến cao như bài dấu chân kỹ niệm thang bậc dòng nhạc trầm trầm, không cao không thấp nên âm điệu của bản nhạc trở thành du dương dưới sự trình bày điêu luyện của ca sĩ KT. Còn cổ nhạc thính giả thường buồn man mác vì soạn giả lúc nào cũng đưa vào bài bản của họ những tình tiết éo le, lâm ly bi đát, càng thảm nảo chừng nào thì ca sĩ xuống 6 câu vọng cổ càng mùi chừng nấy. LMH xuống 6 câu quá mùi là vì Ngoại kể lể những nổi thống khổ mà ngoại chịu đựng ở quê nhà.

                        Nhìn tới nhìn lui, nhìn qua nhìn lại, nhìn ngược nhìn xuôi chỉ thấy phái nữ ca và hát trong diễn đàn TH mà thôi. Phái mày râu không thấy xuất đầu lộ diện, phải chăng vì rượu đế Đường Xuồng đã làm hỏng thanh quản, giọng trở nên ồ ề hay bị đầu đảng thế lực siêu quần kềm kẹp. Nếu đúng trong trường hợp sau, có một cách để giải toả nổi ấm ức, có miệng mà không nói được, có miệng mà không ca hát được, đó là  vào rừng hay công viên có nhiều cây cao bóng mát, hít thở không khí trong lành, tinh thần thoải mái, chỉ có ta và dàn nhạc giao hưởng mà các ca sĩ là muôn chim. 

                       Thực ra chim không ca chỉ HÓT. Khi hót chim ứng dụng các âm giai cao nhứt của trường phái Phương Tây, vì vậy tiếng hót của chim có thể vang xa hàng cây số. Vào những ngày đẹp trời, mây tạnh, muôn chim đua nhau khoe giọng. Đặc biệt là không có giọng nào giống giọng nào, giống như một dàn nhạc giao hưởng với những nhạc cụ khác nhau tạo ra những tiết tấu, những âm thanh khác nhau. Chim chỉ hót độc nhất một bản chừng 3 câu tối đa, mỗi ngày tái đi tái lại chừng chục lần. Nghe chim hót tưởng chúng vui vẻ, vô tư lự, thực ra chúng đang làm nhiệm vụ  bảo vệ giang san. Mỗi loài chim có một giang san riêng biệt. Ranh giới giang san mỗi loại chim là âm thanh vang rền của tiếng hót. Âm thanh của tiếng hót lan càng xa, giang san của loài chim đó càng rộng. Mỗi ngày chim hót nhiều lần là để cảnh cáo những chim đồng loại không được héo lánh tới giang san của nó. Sở dĩ tiếng hót của chim có tầm quan trọng như vậy vì chỉ có chim trống hót,  chim mái ít khi hót hay là mất dần khả năng hót. Không phải tất cả loài chim đều biết hót, chỉ những loài chim sinh ra không có cặp, có đôi mới biết hót. Chim se sẽ sinh ra đã có cặp có đôi, nên chim se sẽ chỉ ríu rít trên cành, không hót. Còn loài chim biết hót, trứng nở ra luôn luôn cùng một giới tính, khi trưởng thành mới tìm người bạn tình..Tiếng hót, ngoài nhiệm vụ bảo vệ giang san, còn một nhiệm vụ tối quan trọng hơn là quyến rủ bạn tình. Bạn tình của loài chim biết hót rất khó khăn và rất thận trọng  trong việc lựa chọn. Cho nên chính chim mái quyết định người bạn tình trăm năm. Chim trống phải thi thố tài năng, hót cho hay, cho khoẻ để chim mái từ xa ngắm nhìn quan sát. Nếu chim mái tung cánh theo chàng về dinh, điều đó chứng tỏ chim trống đầy quyền lực. Loài chim không biết hót luôn luôn thay phiên nhau ấp trứng và nuôi con. Còn loài chim biết hót, chim trống chỉ có một việc là cất tiếng hót thường xuyên để giử quyền lực, nó phó mặc cho chim mái trong việc ấp trứng và nuôi con. Đây là nguyên nhân chính khiến cho chim mái không hót. Thường xuyên ấp trứng và nuôi con, nếu chim mái hót chẳng khác nào báo tin cho các loài chim, loài thú săn mồi" ta ở đây nè", bản năng tự vệ cho chính mình và đàn con, chim mái đành làm thinh, để rồi mất dần bản năng hót.

                    Chim mái không hót vì bản năng bảo vệ đàn con, còn phái mạnh trongTH không hát chắc cũng vì bảo vệ hạnh phúc gia đình, vì khi họ cất tiếng hát mọi tai hoạ đổ ặp lên đầu liền tức khắc, thôi đành lặng thinh....

     

                              TÚ LAN THANH.