_______________________
TRỜI vừa rạng đông, Thanh dậy sớm đi cuốc khoai lang cho một nhà điền chủ, cậu ruột của cô. Ông cậu, thì ai cũng biết tiếng, là Michel Cảnh trước kia làm Côm-mi ở Dinh Thống Soái, lên chức huyện hàm. Vì bịnh đau mắt phải mổ mắt một con, ông xin nghỉ việc về quê, hưởng cảnh giàu có nhờ chức vị đã tạo lập nên.
Lúc cô Thanh hãy còn bé, thấy Thanh là đứa cháu xinh đẹp và thông minh, ông cũng có lòng thương. Nhưng Ba Má cô Thanh nghèo khổ rách rưới nên ông không muốn lai vãng. Ngay từ lúc má cô Thanh còn sống, không bao giờ ông huyện Cảnh quá bộ đến thăm em và thăm cháu. Suốt trong thời gian cô Thanh đi học, nhờ ba má cô dành dụm chút ít tiền, và cô Thanh rất tằn tiện, học không tốn kém bao nhiêu, nên cô gắng học đến năm thứ ba ban Thành-chung. Chớ ông Huyện Cảnh không hề có giúp đỡ cô được đồng nào. Nghe tin cô Thanh bỏ học, ông Huyện lại còn nói với nhiều người trong làng:
- Phải chớ! Nhà nó nghèo mà nó muốn bay nhảy như người ta sao nổi! Con gái một chủ giữ ruộng mà ham làm cô giáo với cô đốc!
