Xôi Chà bông và một trời kỷ niệm ....

________________

Hoàng Thị Tố Lang

Nếu hỏi trong các món ăn sáng món nào tôi thích nhất thì tôi không ngần ngại trả lời rằng: 

- Xôi là món mà tôi mê nhất.

Nghe tôi nói vậy các bạn hẳn sẽ có người cười cho, song đừng cười tôi bạn ơi. Tôi thú thật tôi mê xôi thiệt mà, tôi nghĩ có lẽ kiếp trước tôi là tiểu ở chùa chăng, hay vì ngày còn thơ ngày nào Mẹ tôi cũng thức sớm nấu xôi cho cả gia đình ăn, nên tôi mê xôi từ những ngày ấy và trở thành một sở thích thật bình dị như thế chăng.

Thật ra Xôi là món ăn sáng của con nhà nghèo, no lâu chắc bụng mà lại rẻ tiền hơn các quà buổi sáng khác, nhà con đông để tiết kiệm cho ngân quĩ gia đình nên ngày nào Mẹ tôi cũng cho mỗi đưá một chén xôi trước khi đến trường, 

 Biết cháu mình thích ăn xôi nên mỗi lần trong quê ra chợ thăm cháu, bà tôi ngoài những món lủ khủ  mà bà mang từ vườn ra, hủ dưa điên điển, keo dưa mắm v.v. thì thứ mà không bao giờ bà quên là mấy giạ nếp và dừa khô cho mẹ tôi.

Xôi mẹ tôi nấu là xôi trắng rưới nước cốt dừa mặn mặn ngọt ngọt béo ngậy như xôi Hà Tiên, song Mẹ không làm nhưn tôm khô giã nhuyễn như xôi Hà Tiên mà bà lại làm chà bông và bỏ lên mặt, chỉ đơn giản thế thôi mà sao ngon ơi là ngon không biết nữa.

Xôi mới từ bếp ra còn ngun ngút khói, bà chế nước cốt dưà từ từ lên mặt xôi làm hột nếp trắng bóng ngời lên thật đẹp. Hương thơm của nếp quyện với nước cốt dừa tỏa ngát gian nhà bếp, một mùi vị quyến rũ lạ thường.

Mặc dù đã ăn nhiều thứ xôi như xôi gấc, xôi vò, xôi lạp xưởng, xôi gà, xôi đậu, xôi bắp v.v., song cho đến bây giờ nói đến xôi tôi vẫn yêu món xôi chà bông của Mẹ, mẹ làm chà bông thì ngon khỏi chê, bỏ xôi vào chén, mẹ úp chén xôi vào dĩa và khoét một chỗ trũng giữa bỏ nhúm thịt chà bông lên đó, tôi thì khoái chà bông nên hay lén mẹ bỏ thêm vài muỗng vào gói xôi của mình. 

 Không hiểu sao tôi không thích ăn xôi bằng dĩa, bằng chén mà thích ăn xôi được gói trong lá sen hay lá chuối. Nhà ngoại là cả một vườn chuối nên mỗi lần ra chợ bà không quên rọc vài tàu lá làm quà cho cháu.

Tôi mừng lắm, mỗi lần đỡ lấy chén xôi từ tay mẹ, tôi chạy ra sau bếp lấy ngay miếng lá chuối trải ra và úp trọn chén xôi vào đó, nắm lấy hai đầu lá ghép lại, nắn nắn vo vo xong rồi mới từ từ cho vào miệng từng miếng một, miếng xôi ăn như thế theo tôi ngon gấp mấy lần ăn bằng muỗng và để trong chén hay trong dĩa, bà chị lớn của tôi hay cằn nhằn:

- Con nầy kiểu cọ, điệu ghê là, thì cũng là xôi ăn thế nào cũng vô miệng hết mà thôi.

Tôi ngúng nguẩy bảo chị:

- Ăn xôi bằng lá chuối hay lá sen mới ngon chị ạ,

Xôi lớn dần theo năm tháng, xôi đã cùng tôi nổi trôi qua bao thăng trầm của cuộc đời, những gói xôi chà bông khó mà kiếm được trong hoàn cảnh quê nhà sau vận nước 75, nếp nhà Ngoại cũng còn có để cho cháu, song thịt kiếm đâu ra trong ngày tháng ấy, lúc nầy bận bương chảy kiếm miếng ăn cho gia đình, mẹ không còn nấu xôi như xưa, khoảng thời gian nầy tôi nấu xôi khéo lắm rồi, chị em tôi lúc nầy chỉ ăn xôi nước dừa mà thôi, tôi thèm vô cùng miếng xôi chà bông của Mẹ…

Rồi tôi bỏ Mẹ, bỏ quê hương mà đi. Gói xôi chà bông đã theo tôi nổi trôi trên muôn vạn dặm đường nầy bao năm nay, nơi phương trời viễn xứ xa cách quê nhà ngàn trùng sông nước. Mỗi lần nấu xôi, làm chà bông cho con tôi nhớ vô cùng tháng ngày còn thơ nơi quê nhà thuở xa xưa ấy, thắm thoát mà mấy mươi năm trôi qua.

Con tôi sinh đẻ bên nầy cũng mê xôi như ngày tôi còn nhỏ, ngày con còn bé tôi cũng tập tành cho con ăn xôi và làm chà bông như Mẹ, tôi đã ướp chút quê hương trong con từ ngày ấy cho đến khi con đi học cũng mang theo xôi đến trường cho bữa ăn trưa, nhà lúc nào cũng có xôi, có chà bông…

Thế mà mấy mươi năm qua, mấy bữa trước con tôi chợt nói:

- Lâu quá con không ăn xôi chà bông, con nhớ quá, song mẹ đừng làm, tay mẹ đau mẹ làm không nổi như xưa đâu.

Mấy lúc sau nầy tay tôi yếu nhiều, làm chà bông hơi mệt, con cũng biết điều đó song tôi nghĩ con tôi thèm món xôi ngày nào nên tôi lụi cụi đi ngâm nếp, nấu xôi và đi chợ mua chà bông ở tiệm VN về cho con, ăn xong con cười và bảo:

- Xôi Mẹ nấu vẫn ngon như xưa, song chà bông của tiệm không giống Mẹ đâu.

Con nói "không giống Mẹ". Tôi biết là con chê, con nhớ mùi chà bông của Mẹ nó đã làm cùng như thuở naò tôi nhớ chà bông của Mẹ tôi…
Hai tháng trời ở VN vừa qua, ngoài những lúc đi đó đây cùng bè bạn, những ngày ở nhà từ sáng đến tối tôi lúc thúc bên Mẹ, ăn chay với Mẹ, Mẹ ăn chay trường đã mấy chục năm nay nên tôi không có dịp làm xôi chà bông cho bà, sáng nào Mẹ cũng đón bà bán xôi bánh phồng đi ngang nhà mà mua cho hai mẹ con cùng ăn, ngồi bên Mẹ, tôi nghe Mẹ đọc thơ, Mẹ rất thích đọc thơ, Mẹ đọc hết bài nầy sang bài khác, trong từng dòng thơ Mẹ viết tôi như người đi tìm kỷ niệm.Tiếng Mẹ ngân nga trầm buồn, chùn xuống trong bóng hoàng hôn lướt thướt đi về...

Chẳng biết thuở nào ta trở lại
Sống thời tươi đẹp thuở xa xưa
Nụ cười đượm nở trên môi thắm
Chẳng lệ chia ly chẳng tiễn đưa

Mẹ tôi đã ngoài 90 mà bà không quên bất cứ chuyện gì cả, Mẹ nhắc đủ thứ chuyện, chuyện nước chuyện non...

Ta cố quên đi ngày tháng cũ
Cho lòng vơi bớt nỗi đau thương
Nhưng nhìn non nước màu tang tóc
Lạnh buốt tim ta mấy đoạn trường

 Mẹ nhắc lại chuyện ngày còn bé tôi mê ăn xôi chà bông, rồi Mẹ hỏi:
- Mấy đứa nhỏ con con bên đó biết ăn xôi không con?
Tôi kể chuyện con tôi mê ăn xôi như tôi ngày nhỏ làm Mẹ cười, nụ cười thật thương yêu và tôi biết trong ánh mắt Mẹ lúc nầy và mãi mãi tôi vẫn là con bé nhỏ xíu xìu xiu của Mẹ thuở nào.

Sáng nay đợi con đi làm, tôi đi qua tiệm thực phẩm gần nhà mua thịt về luộc và hầm cho mềm để làm chà bông cho con, và lúc viết những dòng chữ nầy, tôi đã làm xong mấy keo chà bông cho chị em nó, chiều nay đi làm về chắc con tôi mừng lắm, tôi nhớ tiếng thỏ thẻ của con lúc còn bé ngày nào:

- Con thích xôi chà bông của Mẹ nhứt, mẹ nấu xôi cho con hoài nghe Me. 

- Ừ! Mẹ sẽ nấu xôi hoài cho con.

Tôi bỗng nghe lòng rưng rưng,  tôi nhớ Mẹ tôi, ngày còn thơ cũng có lần tôi nói với Mẹ tôi như thế.
Rồi đất nước tang hoang, mẹ con, chị em mỗi ngươì mỗi ngã. còn đâu gói xôi chà bông năm nào!
Tôi nghe mằn mặn bờ môi, có giọt nước mắt nào vừa ứa ra.
 Ơi xôi chà bông. Ngày xưa và một trời kỷ niệm của Mẹ con tôi...