LÃNG MẠN TRẦM HÙNG

                   Chân Diện Mục 

    Bài học đầu tiên mà người Pháp dạy chúng ta là Lãng Mạn! Trước đó các cụ dạy chúng ta là văn dĩ tái đạo! Phài thận trọng ngay khi ở một mình Thủ khẩu như bình, phòng í như thành! Người Pháp nói thơ văn ta trói buộc, ước lệ, khuôn mẫu … khó hiểu! 

    Ta được cởi trói(!) bèn mê man: Lamartine, V. Hugo, J Prévert … nhất là Rim beau, Verlaine, A. Musset… Suốt ngày ngâm đọc: 

          Tình tuyệt vọng, nỗi thảm sấu 

          Mà người gieo thảm như hầu không hay 

    Và: 

          Những câu bất hủ trên đời 

          Là câu tuyệt mệnh với lời thương tâm 

    Rồi thì … thơ ca Việt Nam nở rộ (!) muôn mầu muôn sắc(!) với Xuân Diệu, Huy Cận ,Lưu trọng Lư, Hàn Mặc Tử, Nguyễn Bính. Ai mà không ngâm đọc những tác giả này, ai mà không mượn năm ba câu dằn túi  mặc cho các cụ chê là trò Uyên Ương Hồ Điệp. 

    Tôi tuy mê mẩn với thứ thơ này, nhưng nay tính sổ lại thì phải gọi đó là thứ lãng mạn mơ mộng, ướt át, buông thả để so sánh với thứ lãng mạn “Trầm Hùng“ (tôi gọi là Trầm Hùng chứ không gọi là Hào Hùng, Hùng Tráng, vì nó không gào thét, quyết liệt, khẩu hiệu) từ thập niên 40, nhất là cuối thập niên này khi đã xuất hiện nhiều những chữ Ái quốc, chiến chinh, hy sinh. Vâng! Tôi gọi là Lãng Mạn vì các tác giả này tuy ái quốc ngút ngàn nhưng lòng vẫn tràn đầy tình cảm, thiết tha, lưu luyến, nhớ nhung… 

          Mịt mù cách dặm quan san 

          Trăng tuần vò võ mây ngàn xa xôi 

          Ra đi không hẹn một lời 

          Ngày về không biết còn người năm xưa 

          Rừng mai lá úa bơ thờ 

          Hắt hiu gió núi mịt mờ đồi thong  

    Ông Hoàng Tấn này đã đăng bài trong tập Thơ Mùa Chinh Chiến. Cũng như Hoàng Tố Nguyên mà tôi đã giới thiệu nhiều lần: 

          Mười phương hẹn chín phương chờ 

          Đầu xanh bụi bám mắt mờ hận vương 

          Ưu tư đã chín đo luờng 

          Quỷ Nam thà chết Bắc Vương sao đành 

          Giờ đây sóng dậy bất bình 

          Sông tràn máu hận núi chênh sắc trời  

          Đèn chong không sáng chuyện đời 

          Khóc ư! Là nhục, Nhưng cười! Cũng đau 

          Tơ vò sấy tóc canh thâu 

          Gửi cho ai gửi về đâu bây giờ 

          Oan cừu nặng gánh tương tư 

          Mực nhòa giấy lạnh bút trơ thép cùn 

    Ôi! Không gọi là Lãng Mạn sao được khi tràn đầy mộng mơ, nhưng mộng mơ lành mạnh! Tràn đầy nhớ nhung, nhưng nhớ nhung sạch sẽ(!) 

    Đứng trước cảnh núi sông nghiêng đổ:

          Ôi! Khói lửa tan hoang chìm cổ độ 

          Buổi thăng trầm dấu vết có còn đâu 

          Ai vỗ kiếm lên yên thề trả nợ 

          Ai xô ngàn đạp núi nhủ đàn sau 

    Chàng lên ngựa ra chốn biên cương, để lại người yêu trong lạnh lẽo cô đơn: 

          Ai đã khóc những đêm trăng sáng tỏ 

          Ai hững hờ ngày tháng ruổi theo mau 

          Giấc mơ bay cuốn lên rồi tan vỡ 

          Ta buồn ư chưa chắc đã vuơng sầu 

    Chàng đeo túi sầu bên lưng con ngựa gầy ruổi qua rừng núi Vân Nam, Quảng Tây mà lòng không nguôi mơ ước một ngày mai. Lòng trộn lẫn khí hào hùng: 

          Từng lớp ngựa hồng men rẻo núi 

          Từng hàng dũng sĩ lặng trên yên 

          Từng cơn bụi cuốn mờ biên ải 

          Từng loạt dòn tan tiếng súng rền 

    Nhớ nhung:  

          Một buổi rừng cây lặng lẽ chờ 

          Gió ngàn vi vút họa vần thơ 

          Suối xa quằn quại  reo lên nhạc 

          Sương xuống đầu non dáng ảo mờ 

    Mơ mộng:

          Hiu hắt heo may mấy độ rồi 

          Chàng đi non nước nẻo xa xôi 

          Em về vun lại nương dâu ấy 

          Khép cánh phên thưa giữ trọn lời 

                                            (Hoàng Hải) 

     Những chàng dũng sĩ này luôn luôn lấy những tấm gương sáng lòa của tiền nhân để nung chí: 

          Đây trăng vàng lạnh của Thu xưa 

          Soi sáng Lam Sơn một bóng mờ 

          Ghè đá mài gươm ngâm khúc hận 

          Trông chừng non nước vẽ mưu cơ 

    Và: 

          Đây nơi oanh liệt của sơn hà 

          Nắng đẹp tô vàng cảnh Đống Đa 

          Khí phách oai linh còn rộn rực 

          Chưa màng nghe khúc Thái Bình Ca 

    Thật là những bài thơ đập vào tim thanh niên , xoáy vào gan thanh niên! 

    Cái không khí Lãng Mạn Trầm Hùng phủ kín hai vai ngay cả khi chàng dũng sĩ lội bùn và cầm súng: 

          Dốc lên khúc khuỷu dốc thăm thẳm 

          Heo hút cồn mây súng ngửi trời 

          Ngàn thước lên cao ngàn thước xuống 

          Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi 

    Những chàng dũng sĩ này rất buồn, rất buồn khi chiều tà qua những đồi sim để thăm ngôi mộ của người vợ bé nhỏ mà khôn nguôi…..   

          Tím cả chiều hoang đến ngồi bên mộ nàng…   

    Lãng mạn quá đi chứ!!!   

Chân Diện Mục  

Chân Diện Mục