********************************
Tình Cờ đêm qua tôi lạc vào website Petrus Ký Úc Châu và rất vui khi thấy bài của Huynh Mạch Vạn Niên viết năm 2011 trên Tha Hương được post lại trên Wesite nầy.
Xin mời quí Thầy Cô cùng anh chị em đọc lại bài viết năm xưa của Huynh MạchVạn Niên cùng bài" Có một Sài gòn ... cà phê" của Minh Tâm để cùng nhau thả hồn về Sài gòn thưởng thức lại tách cà phê Năm Dưỡng sáng nay bên trời viễn xứ....
HTTL
Một thời để nhớ … Cà phê Năm Dưỡng
Lượm lặt trên Internet
Một chút mặn mà trong cà phê Năm Dưỡng
“Sài Gòn những ngày tháng xa xưa” của TTL đã cho tôi cảm hứng viết bài nầy Mạch Vạn Niên
Cà phê Năm Dưỡng nằm trong một góc của Ngả Sáu Sài Gòn, một bên là đường Hùng Vương, bên kia là đại lộ Lý Thái Tổ.Năm 1965 tôi là thằng chân ướt chân ráo lên Sài Gòn như thằng Mán về thành, may mắn được thầy Trần Ngọc Thái lúc đó làm hiệu trưởng trường Pétrus Trương Vĩnh Ký nhận vào lớp Đệ Nhất B2. Tôi nói may mắn là vì tôi không phải thi vào như mấy học sinh khác, một phần là nhờ anh chị tôi quen biết với thầy gởi gấm, một phần nữa cũng nhờ tôi là học sinh khá mà thầy Thái từng biết qua khi thầy còn làm hiệu trưởng trường Nguyễn Trung Trực ở Rạch Giá trước kia. Thầy vui vẻ cười hiền – nụ cười thầy sao giống quá nụ cười của Tổng Thống Kennedy – nói với anh chị tôi, tưởng ai chớ thằng Niên thì khỏi phải thi, nó là học trò giỏi của trường Nguyễn Trung Trực mà ! Tôi nghe qua mà khoái cái lỗ nhĩ !Thực ra hồi còn học ở Nguyễn Trung Trực, lớp tôi có rất nhiều anh chị em học giỏi. Nhưng tôi ngán nhất là Hoàng Thị Tố Lang. Cô bé hạt tiêu ( nhỏ con và nhỏ tuổi nhất lớp ) nhưng học giỏi không ai bằng ! Nếu tôi tự khen mình là Đông Phương Bất Bại thì phải công nhận cô bé nầy là Độc Cô Cầu Bại ! Hai đứa tôi chia nhau hạng nhất hạng nhì mỗi tháng !Được thầy Thái khen phồng cả lỗ mũi, vậy mà khi vào học rồi mới nhớ lời thầy Phạm Văn Giáo nói khi xưa về tôi ” xứ mù thằng chột làm vua ” . Có phải khi xưa tôi tự cao tự đại quá chăng !? Chắc là vậy ! Cho nên tôi đã bị truất mất hai lần lãnh thưởng ! Đáng đời !!! Bây giờ tôi là dân Pétrus, sợ thua chúng bạn tôi gạo bài cả ngày lẫn đêm, nhưng so với tụi Pétrus gốc tôi cũng chỉ ở hạng xoàng. Có lần tôi leo lên tới hạng 5 trong tháng là hết.Kể ra thì tôi không tệ lắm đâu. Tôi cũng là một trong những thằng giỏi toán nhất nhì lớp, chỉ thua tụi nó về sinh ngữ thôi. Nhờ vậy mà tôi có một đống bạn thân dù là tôi chỉ mới học năm đầu mà cũng là năm cuối của trường Pétrus.Lớp tôi có tới ba con lân ( ba thằng trùng tên Lân ) . Lân Lùn ( Nguyễn văn Lân ), Lân Cao ( Trần Ngọc Lân ), Lân Võ Sĩ ( Nguyễn Hữu Lân ). Cả ba đứa tôi đều chơi thân, nhưng thân nhất là Lân Võ Sĩ. Thằng dẫn tôi tới quán Cà Phê Năm Dưỡng đầu tiên là Lân Võ Sĩ. Thật ra Cà Phê Năm Dưỡng đâu xa, nó nằm cách trường tôi một cái bồn binh Ngả Sáu .Nếu Sài Gòn thuở ấy có rất nhiều quán cà phê, từ quán trang trí rất hippi của Jo Marcel ở đại lộ Nguyễn Huệ đến quán Hầm Gió của Nam Lộc trên đường Võ Tánh hoặc văn nghệ hơn như quán Thằng Bờm của Vũ Thành An ở đường Đề Thám v.v…thì tôi chỉ chấm có hai quán là Thu Hương trên đường Hai Bà Trưng ở Tân Định và Cà Phê Năm Dưỡng gần trường tôi mà thôi vì nó vừa túi tiền và mỗi nơi một vẻ. Cà phê Thu Hương dành để dẫn đào mà không sợ sạch túi vì ngoài cà phê phin còn có thức uống khác cho đào…Còn cà phê Năm Dưỡng nếu dẫn đào vào thì chắc nàng ” ngàn năm mây bay ” !Nói vậy không có nghĩa là Cà Phê Năm Dưỡng dở hay dơ. Đúng ra Cà Phê Năm Dưỡng là cà phê bình dân pha bằng vợt chớ không bằng phin và dành cho dân ghiền cà phê như học sinh và sinh viên chúng tôi.Lần đầu tới quán Năm Dưỡng nhấp chút cà phê chợt thấy có mùi vị quen quen. Hình như có một chút mặn mà trong ly cà phê NămDưỡng. Vâng ! Tôi chợt nhớ tới quán cà phê anh Xía ở đường Gia Long kế khách sạn Giang Nam, xéo xéo bên kia là nhà sách Tấn Hoá ở Rạch Giá quê tôi. Nhớ tới tiệm Tân Nam Dương chuyên bỏ mối cà phê rang sẵn. Tôi còn lạ gì mùi cà phê Moka mà tiệm Tân Nam Dương rang pha với bơ hàng ngày bay qua khiêu khích khứu giác của tôi vì nhà tôi ở sát vách. Còn cà phê anh Xía thì trưa nào trước khi tới trường tôi với Huỳnh Nhựt Hồng ( vị quốc vong thân ) cũng ghé ngang làm một ly hắc xịt ( cà phê đá ).Bạn ơi ! Dù có đi đâu nếu là dân ghiền thì khó mà quên mùi cà phê Rạch Giá. Nó đặc biệt là nhờ nước sông Kiên lờ lợ pha vào làm ly cà phê đậm đà .Nhấp ly cà phê làm tôi bạo gan hỏi người có nước da ngâm ngâm tuổi chừng bốn mươi ngoài có cái tên là Năm Dưỡng đang chọt chọt chiếc đũa vào khuấy khuấy chiếc vợt cà phê, có phải ông là người Rạch Giá không ? Ông cười ! Sao chú biết ?Thưa ông ! Ly cà phê mà tôi đang uống tôi biết ông có pha chút muối để giữ hương vị đậm đà mùi gió biển quê hương làm sao đánh lừa được vị giác của thằng ghiền nặng như tôi. Gặp ông và nhấp ly cà phê tôi mới thấm thía mấy chữ THA HƯƠNG NGỘ CỐ TRI !Nếu ông còn sống tuổi chắc đã cửu tuần ! Than ôi ! Người muôn năm cũ, hồn ở đâu bây giờ !
Mạch Vạn Niên
Mạch Vạn Niên
Có một Sài gòn … cà phê
Minh Tâm
(nguồn: http://saigonnewspaper.blogspot.com.au/2015/05/co-mot-sai-gon-ca-phe-p1.html)
Mây vẫn bay, ngày vẫn trôi đi, ai chẳng có một cái quán để nấp bóng còn đang bồng bềnh ở đâu đó trong tâm tưởng. Chút hoài cảm mong manh rằng có một ngày nào đó, ngồi bên quán vắng chiều hôm bỗng dưng bắt gặp lại một vài khuôn mặt quen thuộc qua một dòng nhạc, qua những giọt cà phê đang lặng lẽ buông rơi… Để hoài cố nhân với còn ai nữa, những người của dĩ vãng thấp thoáng ẩn hiện trong một ngày nhạt nắng…
Cà phê là món điểm tâm…
Tôi còn nhớ, cà phê Năm Dưỡng ở số 251/2 Nguyễn Thiện Thuật, nằm trên con hẻm nhỏ nối liền với Lý Thái Tổ. Hẻm đó còn có nhà của… nghệ sĩ Hùng Cường. Thuở ấy, may mắn lứa sinh viên còn được hưởng cái thú nghe đâu vốn là “đặc sản” của quán từ trước 1975: Mấy ông bà khách hàng của Năm Dưỡng thường ngồi chồm hổm trên ghế, cà phê đổ ra cái đĩa cho nó nguội mới uống. Cà phê Năm Dưỡng hay hát đĩa cải lương của Hãng Dĩa hát Việt Nam, loại đĩa 78 vòng vừa dầy vừa nặng. Dĩa hát được nhiều khách nhớ nhất là Tư Ếch đi Sài Gòn do Văn Huờng ca vọng cổ được phát tới phát lui.
Cà phê Năm Dưỡng pha bằng vợt chớ không bằng phin và dành cho dân ghiền cà phê như học sinh và sinh viên nghèo thời ấy. Hồi đó trước quán còn có ông già người Tàu bán húng lìu ngon lắm…
Anh bạn đồng nghiệp Trần Tiến Dũng nói rằng người Sài Gòn – Chợ Lớn ngày xưa thức giấc sớm, cứ tầm bốn, năm giờ sáng là bếp ở tiệm nước hoặc bếp ở quán hẻm phố đỏ lửa nấu nước pha cà phê. Hình ảnh phổ biến nhất của cà phê vợt lại là cái siêu đất, loại siêu nấu thuốc bắc và cái vợt bằng vải dài như chiếc vớ của người đi giày bốt.
Ở các tiệm nước của người Hoa còn có kiểu uống cà phê vợt chấm giò quảy hoặc bánh tiêu. Nhiều người lớn tuổi, dân lao động nghèo, kiểu uống cà phê này có thể thay thế phần ăn điểm tâm sáng. Thật là ngon lành biết bao khi cầm nguyên cả cái bánh giò quảy chấm vào ly cà phê hoặc ngắt từng miếng bánh nhỏ rồi dùng muỗng vớt chung với cà phê lên nhâm nhi.
Hình ảnh quen thuộc là một ông già người Hoa ngồi chồm hổm trên cái ghế đẩu hỏi chuyện với người xung quanh: “Lị biết bữa nay xố sổ con gì không? Ngộ hôm qua nằm mơ thấy tiền cột thành xấp cao như núi, tính nhịn ăn một bữa mua vé số. Có trật thì đói một chút cũng không chết à”. Vậy rồi mấy người trong quán cùng lên giọng lơ lớ bàn số đề với ông già ngồi chồm hổm…
Và nói đến cà phê vợt mà không nhắc đến ngón nghề rót cà phê của các tay pha chế thì có khi thiếu sót. Cái hình ảnh đưa siêu cà phê lên cao rồi để cho dòng cà phê chảy ra từ cái ống siêu làm tràn miệng ly cà phê đọng lại trong cái dĩa. Cái ngón nghề rót tràn ly này sao khéo quá, tràn chút xíu, để dư cà phê cho khách chút xíu thôi, vậy mà thành một phong cách uống kề môi miệng vô cái dĩa vừa thổi vừa húp.
Có người giải thích về phong cách húp chút cà phê dư trong dĩa là: Cà phê mới rót nóng hổi, hương cà phê tràn trên mặt cái dĩa, kề mủi, miệng vô là cách tận hưởng hương cà phê. Cách giải thích đó không hề suy diễn vì chỉ với món cà phê vợt người ta mới có phong cách húp cà phê trong dĩa, cũng như chỉ ở Chợ Lớn người đời nay và người đời sau mới cảm nhận được mùi vị các giai thoại về ban hội nhất thống giang hồ, truyền kỳ về các ông vua ve chai, vua ấp hột vịt, vua bột ngọt, vua chiếu bóng… nhưng trên hết là mở ra không gian văn hóa của những người Hoa chọn Sài Gòn làm chốn quê nhà.
Nhắc kể về một thuở cà phê Sài Gòn, các thế hệ sinh viên đàn anh (và cũng là bạn vong niên!) của người viết bài này, cứ mỗi lần gợi lại là miên man trong dòng chảy đậm đặc hương cà phê kỷ niệm…
Minh Tâm
No comments:
Post a Comment