Một số khái niệm về: Khoảng cách, dấu và chữ (tiếp theo)

______________

Một số khái niệm về: Khoảng cách, dấu và chữ

Hoàng thị T.L.¹, Lê Đình C.T.², Nguyễn H.T.³

(Thứ tự ABC)

¹ Cựu gs Trường Nguyễn Trung Trực, RG, VN,

² Cựu gs Đai-Học Sherbrooke, QC, Canada,

³ Đại-Học Huế, Khoa Công-Nghệ Thông-Tin, Huế, VN.

Lời thưa trước

Bài nầy có một chút kỹ thuật, tuy nhiên nó vẫn vui, nằm trong tình hữu nghị của báo TH và hơn nữa, người đọc có thể đóng góp cải tiến được nội dung của bài.

Phần 1

Đoạn 2

I- Tóm Tắt Mở đầu

Trong khuôn khổ bài trong blog TH, Phấn 1 bài nầy chia làm 2 đoạn: Đoạn 1 với Mở đầu, hai phần chính: Định nghĩa Khoảng cách, dấu và chữ, Qui Luật đề nghi cho dấu câu thông thường và dấu câu bất thông thường. Đoạn 2 sẽ dành cho Qui Luật những dấu khác như dấu đối xứng, dấu ngoại lệ và dấu đặc biệt và cuối cùng là Kết Luận với bản Tóm tắt Qui Luật.

III- Qui Luật đề nghị (tiếp tục)

C) Dấu đối xứng (DĐX)

Dấu đối xứng (DĐX) thường là dấu toán sau đây ~ @ & * - + = < > /

Dấu át hay a thương mại @, Dấu tilda gần bằng ~,

Dấu và &, Dấu cộng +, Dấu trừ -, Dấu bằng =,

Dấu nhỏ <, Dấu lớn >, Dấu chia, dấu trên, dấu suyệt (sur) /.

Dấu đối xứng có thể là dấu của một phép toán với hai số hạng, như phép tính cộng (+) chẳng hạn cho a với b, a + b hay a+b.

Có hai qui luật về khoảng cách cho DĐX: a)- Không khoảng cách giữa số hạng và dấu đối xứng, hay b)- trừ dấu át, 1 khoảng cách giữa số hạng và dấu đối xứng:

  (Số hạng)(DĐX)(Số hạng)                                     (QL12a)

  (Số hạng)(KC)(DĐX trừ @)(KC)(Số hạng)             (QL12b)

Như vậy chỉ có một QL12a cho dấu @.

VD:  1035 ~ 1034, 1035~1034

    1035 > 1034, a<b

54/30, 54 / 30

Aitho@gmail.com

A & B, A&B

D) Dấu ngoại lệ

·       Dấu số #, Dấu tiền $, Dấu phần trăm %, có thể theo qui luật sau đây:

        (KC)(Dấu số # hay Dấu tiền $)(Số)(KC)          (QL13a)

   (KC)(Số)(Dấu phần trăm % hay Dấu tiền $)(KC)  (QL13b)

Trong QL13, dấu $ đặt trước số là theo cách thức người Anh hay Mỹ hay người Việt Nam bây giờ; ngược lại dấu $ đặt sau số là theo người Pháp hay người Việt-Nam ngày xưa.

VD:     $200 , #12 ,

            101% , 1200$ .

·       Dấu sao * dùng để chỉ sẽ có chú thích ở dưới cách dùng sẽ có dạng

(Từ cuối thấy được)(Dấu sao *) (KC)              (QL14)

VD:  Đặng Dung* là một vị tướng tài Việt Nam ngày xưa.

E) Dấu đặc biệt (DĐB):

Dấu mũ ô ngoài ^, Dấu gạch đứng |, dấu gạch nghiêng \, dấu móc trên ` là những dấu mà tiếng Việt ít dùng, cho nên khi phần mềm phát hiện những dấu nầy sẽ giữ yên vị-trí như tác giả ước-định.

Ngoài ra, dấu nhân có thể là từ x hay dấu chấm. Thường thường, hai ký hiệu nầy có thể theo QL12a hay QL12b ở trên. Tuy nhiên sự phát hiện những ký hiệu nầy như phép nhân do phần mềm, sẽ có thể không dễ dàng, cho nên tạm thời chúng tôi đề nghị giữ nguyên vị-trí như tác giả ước-định. Có nghĩa là x hay dấu chấm . cũng được xem như là dấu đặc biệt DĐB:

(Khoàng trước DĐB)(DĐB)(Khoảng sau DĐB): Để nguyên

                                                        (QL15)

Dĩ nhiên DĐB và nhũng ngoại lệ có thể sẽ là những khởi điểm cho mọi phát triển tương lai của một phần mềm tiến triển hơn.

Đặc biệt trong bản văn thông thường, chúng tôi xin người dùng phần mềm nên giới hạn cách dùng dấu chấm như bài toán nhân. Người dùng có thể thay thế bằng từ x dễ phát hiện hơn như là toán nhân.

VD: (ABC).(DEF) trở thành (ABC)x(DEF) hay (ABC) x (DEF)

Chú ý: Nếu tính không lầm,

·       Dấu gạch ngắn (DGN), đôi khi còn là dấu trừ -, hiện ra trong 5 trường hợp có thể: Đầu câu (QL8), giữa câu (QL9), dấu trừ (QL12a,b), giữ nguyên (QL15).

·       Dấu chấm, đôi khi còn là dấu nhân, xuất hiện trong 7 trường hợp có thể: Cuối câu (QL1), dấu 3 chấm (QL2), dấu nhân (QL12a, b), giữ nguyên (QL15) và thay bằng dấu nhân x (QL12a, b).

F)   Phần mềm thân thiện cho người dùng

Khi phần mềm tìm được dấu và thấy cần phải sửa đổi điểm nào đó, phần mềm phài đề nghị với người dùng để được sự chấp nhận. Nếu không, phần mềm sẽ giữ nguyên bản theo đúng ý tác giả.

Phần Phụ-lục cuối bài chứa Bản Tóm Tắt Qui Luật để tiện việc kiểm soát và phát triển phần mềm cho đúng qui-luật đề nghị.

IV- Kết luận

Trong bài nầy, những qui-luật đề nghị, hiện tại 15 qui-luật, về “khoảng cách, dấu và từ” dựa chính vào dấu. Dấu dùng trong câu, không phài là 6 thanh điệu riêng biệt của tiếng Việt, gồm những dấu câu thông thường (Dấu than !, Hai chấm :, Chấm Phẩy ;, Phẩy , , Dấu (1) chấm . , Dấu hỏi ?), dấu bất thường (Dấu 3 chấm, dấu gạch nối…), dấu đối xứng (Cộng, trừ, nhân, chia…) cho đến những dấu ngoai-lệ (Dấu số #, Dấu tiền $, Dấu phần trăm %, Dấu sao *), và dấu đặc biệt ít dùng hay khó phát hiện. Dĩ nhiên phần mềm phải đủ mềm dẻo thân thiện cho người dùng.

Một điểm chính nữa của kết luận là kêu gọi sự hợp tác của quí TCAC bạn đọc góp phần vào việc tìm hiểu bổ túc thêm qui-luật về “khoảng cách, dấu và từ”. Thầy Cô Anh Chị bạn đọc chỉ cần cho thí dụ VD hay vào comment:

VD:  - Cậu rảnh hay sao mà lại tham gia vô mấy việc khó khăn đó?

Tôi đáp:

- Tôi không rảnh lắm nhưng thích làm cho vui.

Chúng tôi sẽ phân tích VD nầy gồm có 2 dấu: dấu gạch ngang, dấu hỏi để xét cần thêm qui-luật mới khác với 15 Qui Luật đề nghị hay không.

Chúng tôi sẽ cố gắng trả lời mọi comment bổ túc cho hay liên hệ đến qui-luật

Xin cảm ơn trước quí TCAC và bạn đọc.

PHỤ LỤC

Bản Tóm Tắt Qui Luật

Tên	Dấu	Qui Luật	QL
Dấu câu thông thường	DCTT ! : ; , . ?	(Từ cuối thấy được)(DCTT)(KC)(Từ đầu thấy được)	(1)
Dấu 3 chấm	D3C …	(Từ cuối thấy được)(D3C)(KC)(Từ đầu.thấy được)	(2)
Dấu phẩy dấu 3 chấm	(DP)(D3C) ,…	(Từ cuối thấy được)(Dấu phẩy)(D3C)(KC)(Từ đầu thấy được)	(3)
Dấu mở ngoặc	DMN ( ‘ “ [ {	(KC)(DMN)(Từ đầu thấy được)	(4)
Dấu đóng ngoặc	DĐN ) ‘ ” ] }	(Từ cuối thấy được hay DT(!) hay DH(?))(DĐN) (KC)	(5)
Dấu đóng ngoặc cuối câu	DĐN cuối câu	(DĐN) (DĐN)(DC hay DP hay DCP)	(6a) (6b)
Dấu gạch dài	DGD –	(KC)(DND)(KC)	(7)
Dấu gạch ngắn đầu câu	DGN đầu câu -	(DGN)(KC)	(8)
Dấu nối dưới Dấu gạch ngắn	DND _ DGN -	(Từ cuối thấy được)(DND hay DGN)(Từ đầu thấy được)	(9)
Dấu ghép với ngoặc dơn (!)  (?) (!?)	DGNĐĐinh nghĩa	(DGNĐ) = (DMN đơn)(DT hay DH hay DTDH)(DĐN đơn)	(10)
	DGNĐQui Luât	(KC)(DGNĐ) (KC)(DGNĐ)(DC hay DP hay DCP)	(11a) (11b)
Dấu đối xứng	DĐX ~ @ & * - + = < > /	(Số hạng)(DĐX)(Số hạng) (Số hạng)(KC)(DĐX trừ @)(KC)(Số hạng)	(12a) (12b)
Dấu số Dấu tiền Dấu phần trăm	Dấu # Dấu $ Dấu %	(KC)(Dấu số # hay Dấu tiền$)(Số)(KC) (KC)(Số)(Dấu phần trăm % hay Dấu tiền $)(KC)	(13a) (13b)
Dấu sao	Dấu sao *	(Từ cuối thấy được)(Dấu sao *)(KC)	(14)
Dấu Đặt Biệt	DĐB ^ | \ ` x .	Để nguyên = (Khoàng trước DĐB)(DĐB)(Khoảng sau DĐB)	(15)