TÂN HIỆP

___________

CHÂN DIỆN MỤC

Trên đường Nam Tiến, tôi chỉ gặp những địa danh: Tân Hiệp. Tân An, Hiệp Hòa, Đức Hòa, Hòa Thịnh, An Hòa, An Lạc, An Hữu, An Bình, Thuận An, Tân Thuận, Vĩnh An, Tân Thuận, An Hảo, Vĩnh Hảo …

Tìm đỏ con mắt mới thấy Việt Nam có cái tên Thắng duy nhất ở mãi Bắc Giang, ngoài Bắc!

Thế mới biết dân Việt mình ưa hòa bình, An Lạc! Không hung hăng, hiếu chiếu, bỉ ổi, lừa lọc như anh chàng Trung Quốc. Thảo nào người Pháp cứ gọi cái trò bỉ ổi là trò Chinoiserie!!!

Hôm nay tôi xin trình diện cái giồng Tân Hiệp, đình Tân Hiệp ở Bắc sông Tiền.

Đây là điểm tập kết cực kỳ quan trọng của người Việt trước khi vượt sông Tiền, rồi sông Hậu… hoàn thành cuộc Nam Tiến!

Tôi xin nói ngay (xin quí vị đừng vội chửi) là có hồi Vĩnh Long đặt thủ phủ ở đây!

Thứ nhất là trong hiệp ước trước có mục là: Pháp sẽ trả thành Vĩnh Long cho ta sau khi đã dẹp xong các loạn ở ba tỉnh miền Đông. Sau đó không hề có việc Pháp trả lại thành này. Vậy sau này Pháp hạ thành Vĩnh Long, cụ Phan tự tử, thì là cái thành Vĩnh Long khác! Không phả cái thành ở chỗ cũ (!).

Thứ hai: Khi tầu Pháp vô cửa Tiểu thì Tổng Đốc Nguyễn công Nhàn bỏ thành Vĩnh Long… chạy! Cái thành Vĩnh Long này phải ở Tân Hiệp, Giồng Thành chứ không ở thành Vĩnh Long sau này! Tầu Pháp đi đâu có chậm. Nó tới cửa Tiểu thì ở Vĩnh Long (sau này) chưa biết tin đâu? Hơn nữa hai cơ Kiên Hùng, Kiên Dũng mà công Nhàn có trong tay là những lính cơ Đồn Điền ở vùng trên đó.

Thứ ba: Vùng Giồng Thành – Chợ gạo là địa bàn chính thời đó! Tài liệu Ngàn Năm Bia Miệng của Huỳnh ngọc Trảng cũng như các tài liệu khác đều nói chùa Vĩnh Tràng ở Vĩnh Long! Ôi! Tôi đố các nhà khảo cứu tìm thấy cái chùa Vĩnh Tràng ở tỉnh Vĩnh Long sau này!!!

Thứ Tư: Thời đó đặt từng Hai Tỉnh một. Vĩnh Long đi liền với Định Tường. Tổng Đốc ở Vĩnh Long, Tuần Phủ ở Định Tường! Hai ông ở cách nhau không tới 5km đâu!!! (chứng cớ là Tuần Phủ Bạch Xuân Nguyên bị giết, Tổng Đốc Quế tới cứu liền sau đó và cũng bị giết.)

Tôi nhấn mạnh là Tổng Đốc, Tuần Phủ… Phủ… Huyện đều gần nhau (không tới 10 cây số) dĩ nhiên không đủ tri phủ, tri huyện cho nên mới Kiêm Trị… Tính Nhiếp…!!!  Những nơi xa thì Cai Tổng, trưởng Phum, Sóc đa số là người Miên, người Việt phiêu lưu còn ít lắm!!!

Sau này người Pháp đặt tỉnh Định Tường ở Chợ Gạo! Trong khi cái chỗ gọi là Mỹ Tho sau này còn hoang vu, chỉ là một cái Trạm để chuyển tin, đưa tin: Điều Hòa Giang Trạm (cái trạm trên sông ở xã Điều Hòa).

Tóm lại, trước khi người Pháp tới, ta sinh tụ, bén rễ ở Tân Hiệp, Giồng Thành, xã Vĩnh Bình (huyện Vĩnh Bình hồi xưa chăng), khu chợ gạo sau này, khu Vĩnh Tràng sau này! Thời cụ Diệm đặt Vĩnh Bình ở Trà Vinh, chứ hồi đó vùng Trà Vinh đâu có tên Vĩnh Bình nào đâu???

Chính tại khu này, sau Nam Tiến lập nên hai tỉnh Mỹ Tho và Vĩnh Long. Mỹ Tho tây tiến. Vĩnh Long Nam Tiến với thành phố và toàn tỉnh ở phía Nam sông Tiền!

Tôi định tới Đình Tân Hiệp mấy lần mà chưa đi được. Thường Đình Làng người ta ghi tên các vị Tiền Hiền: Tiền Hiền Khai Cơ, Hậu Hiền Khai Khẩn!

Ôi! Thật là đau lòng khi ngày nay người ta không nhớ ơn các vị Tiền Hiền!

 C.D.M. 5-6-2018