MỘT CHUYẾN NGƯỢC GIÒNG

______________

 Chân Diện Mục

       Một chiều Thu năm Thìn.

Tôi đang lang thang bên bờ sông An Giang. Bỗng thấy một con thuyền ven bờ. Nổi hứng, tôi bay xuống thuyền. Đang loay hoay tìm mái chèo, thì lạ thay, thuyền đã tự trôi đi, mà lạ hơn nữa, thuyền trôi ngược nước! Chà! Thú ơi là thú. Phong cảnh đẹp mê hồn. Quê hương của ai thế này?

Đang thắc mắc thì thấy cụ Phan văn Trị đậu thuyền ven bờ. Tôi lên tiếng bẩm báo, nhưng cụ không trả lời, có lẽ cụ mải ngắm đàn cá vinh râu và tìm những trái bần khô mà chẳng thấy.

Lạ thay, thuyền lướt vù vù như gió mà tôi thấy cứ quanh quẩn hết đình Tân Hiệp qua chùa Vĩnh Tràng rồi tới bãi Bà Lụa! A! Chùa Yen Tử đây rồi! Tôi không thể vào yết kiến Thượng Hoàng vì ngoài sân đang có một lũ điên. Chúng hết nhái thơ ngài lại đem nhau ra tâng bốc, và đề nghị đề cử giải Nobel văn học...

Tôi thấy rừng rậm sâm si, nhưng lại nhiều lối đi, nhiều đường hầm. Tôi băng qua đường khi nhìn thấy một cái như là văn miếu, nhưng té ra là quán rượu, và nhà văn Phạm Lưu Vũ (không biết bằng cách nào) đang hầu rượu cụ Nguyễn Bính! Chỉ thấy cụ lúc thì gật gù thích thú, lúc lại... nhíu mày. Thì ra nhà văn đã ngâm thơ của cụ, mà lại ngâm cả bài cụ làm lúc trăm hoa đua héo!

Tôi đang đi trên đất ngàn năm văn hiến mà sao phi thuyền cứ nhảy tưng tưng? À! Thì ra không khí chỗ đậm chỗ lạt, chỗ lại mịt mù. Chính vì:

Trống Hà Thành lung lay bóng nguyệt

Khói ba đình mờ mịt thức mây

nên nhà thơ Nguyễn Duy ngồi giãi thẻ than thở chuyện đời:

Xanh kia thăm thẳm từng trên

Vì ai xuyên tạc cho nên nỗi này.

Đi một đỗi nữa, tôi gặp Đại Danh Y Lê Hữu Trác. Ngài đang thức trắng đêm, đi ra đi vào: Chúa cho ta làm quan lớn chăng? Đem tài học ra kinh bang tế thế chăng? Ở lại kinh đô làm thái y trưởng cai quản tụi Thái Y chăng? Hay về Hương Sơn vui thú Điền Viên? Bỗng tôi thấy ngài thở dài, ngâm thơ khe khẽ: Tìm đường về Hán chưa xong Sang Tần thì sự đã không nên rồi. Chắc ngài không ngờ tới cảnh ngày hôm sau ngài vào lậy chú Thế Tử nhóc Trịnh Cán, một tên èo uột, ngớ ngẩn, thật là một cảnh hội ngộ tức cười (Cán đã vỗ tay cười nói: Ồ! Ông già này lậy đẹp quá!). Ôi! Những kẻ ngồi cao mà không biết lễ nghĩa, không có học vấn nó mới tức cười làm sao! Nó ô nhục lắm người ơi!

Tôi lại đi lòng vòng, hết ngược rồi suôi, hết suôi rồi ngược. Tôi đi qua những nơi danh nhân chết giữa đường dang dở như Nguyễn Du, Trần Thiện Chánh. Trần Thiện Chánh chết giữa đường Ninh Bình khi được lệnh từ Sơn Tây về Huế (còn quê nhà ở miền Nam thì quá xa vời) Cho nên câu nói: "Ngàn dặm làm quan chỉ vị tiền" thật không đúng với các ngài. Các ngài đã bôn ba ngàn dặm vì cái gì cao đẹp hơn là tiền kia! Buồn thay, ngày nay chỉ có những Vi tiểu Bảo thôi, chứ không có những người khí khái như các ngài!

À! Thưa quý vị, tôi vừa đi võng trên con đường ngàn dặm quê hương, và hình như đang là đầu thế kỷ thứ 19. Cùng đi song song với tôi là kiệu của Bà Huyện Thanh Quan. Tôi chưa kịp có thái độ cung kính vấn an bà thì bên kia đường ngược chiều có cỗ xe song mã của ông Phủ Tân Bình đi dạo mát Bến Nghé (cuối thế kỷ). Tên đánh xe ra vẻ huênh hoang. Hắn không những coi thường tôi mà còn coi thường luôn cả Bà Huyện, hắn đâu biết rằng chính chủ hắn không dám huênh hoang (xe ngựa bao nhiêu bụi bấy nhiêu). Ôi, những kẻ đắc thời thì có cả ngàn đầu trâu mặt ngựa bợ đỡ chung quanh kể cả khi chủ đã về... vui thú điền viên như... đức Thánh Gióng (!)

Trời xui đất khiến làm sao mà tôi đang nằm võng êm đềm, lại bỏ đòn của hai ông bạn, nhẩy xe buýt ra ngoại ô văn học, nơi có cái miếu hoang (Vì không được phép tu bổ) của tụi văn nhân thi sĩ lề trái. Tôi thấy Trần Mạnh Hảo đang bặm môi, hùng hổ thuyết trình về thơ. Chung quanh thiếu gì tay sừng sỏ: Thi sĩ của Ác Mộng, thi sĩ Hoa Xương Rồng, tác giả trên nỗi tình người, một người đang ôm tác phẩm "Lửa" mới ra lò... Chợt ông Hoài Tường Phong chỉ vầng trăng mà bảo rằng nó đang nghẹn. mọi người đều muốn nghẹn theo. Nhưng nghẹn ngào, tức tưởi hơn cả là Bùi Chí Vinh và Trần Vàng Sao! Nếu ngày xưa chàng Tư Mã Giang Châu cảm thương mà lệ rơi chan chứa muốn chìm thuyền nàng ca kỹ Tầm Dương, thì Trần Vàng Sao đã "khóc nhiều hơn cả" các thi sĩ đầu thế kỷ 21 vì chàng nằm mơ được ăn thịt, nhưng tỉnh dậy thì chỉ có... rau muống !!!  

C.D.M.