__________
Trong tập ngắn “Hoa thiên lý” của Duyên Anh, tôi thích nhất truyện “Con sáo của em tôi”, bây giờ đọc lại vẫn thích. Hồi 9-10 tuổi, truyện ngắn này đã làm tôi rơi nước mắt.
Vũ Thế Thành
Duyên Anh viết nhiều, viết dễ như hát nhạc vàng, chưa kể ông còn viết nhạc, làm thơ. Nhạc thì tôi chưa nghe, nhưng thơ Duyên Anh hay không kém gì truyện, lại có phần hay hơn vì cô đọng.
Các truyện dài về đời sống giang hồ, du đãng nơi phố thị của Duyên Anh như Điệu ru nước mắt, Vết thù hằn trên lưng ngựa hoang, Ảo vọng tuổi trẻ,…đã một thời lôi cuốn, tôi đọc mê mệt. Sau này, tôi không thích nữa, dù không phủ nhận chúng có tính hiện thực, vẽ ra bức tranh của xã hội miền Nam một thời, nhưng cường điệu, và cả xen lẫn chút mộng mơ phi hiện thực quá mức.
Nhưng truyện tuổi thơ của Duyên Anh thì không thể chê được, tôi đọc không sót quyển nào, Thằng Vũ, Bồn Lừa, Chương Còm, Dzũng Đa Kao, Thằng Côn, Con Thúy,…Tôi không nhớ trong truyện nào đó, Duyên Anh đã tả món bánh đa riêu cua ở làng quê Thái Bình của ông. Đọc phát thèm, phải tìm ăn cho bằng được. Sài Gòn làm gì có bánh đa cua, chỉ có bún riêu cua, hoặc canh bún riêu. Mãi tới năm 2000, ra Hải Phòng, tôi mới được nếm mùi bánh đa riêu cua ở quán vỉa hè, đối diện với công viên gì đó (quên tên). Thấy lạ, và ngon, nhưng vẫn chưa nguôi được bánh đa riêu cua Thái Bình của Duyên Anh, tôi nghĩ chắc phải ngon hơn, ông tả nghe mê quá mà… Năm mươi năm sau, dù vẫn chưa được nếm mùi bánh đa cua Thái Bình, người đọc như tôi vẫn còn thèm trong ký ức, thì đủ hiểu Duyên Anh có biệt tài mô tả ẩm thực như thế nào.
Hoa thiên lý là truyện ngắn đầu tiên của Duyên Anh, viết năm 1960. Hai năm sau đó, tập hợp thêm nhiều truyện ngắn khác để xuất bản, mang tên tập truyện Hoa thiên lý. Tôi bắt đầu đọc Duyên Anh từ tập truyện này.
Chắc phải có lý do nào đó mà “Hoa thiên lý” mới được Duyên Anh chọn để làm tựa đề cho cả tập truyện, ấn phẩm đầu tay của ông.
Hồi đó, đọc “Hoa thiên lý” tôi thấy văn phong nhẹ nhàng, nhưng không để lại trong tôi ấn tượng nhiều lắm. Mẹ ông thích hoa thiên lý, trồng thiên lý, hái chùm hoa lý về nấu canh cua đồng cho con ăn. Bà thường kể chuyện cho ông nghe, ru ông ngủ dưới dàn thiên lý sau nhà. Hồi ức của đứa con xa mẹ mãi mãi về hoa thiên lý mà mẹ dặn dò đừng quên, được Duyên Anh thuật lại bằng giọng văn buồn buồn, phẳng như mặt nước.
Sài Gòn không có hoa thiên lý, tôi không hình dung được giàn hoa đó ra sao, nhưng hễ ai nói tới hoa thiên lý, tôi lại nhớ tới giàn bí xanh. Mẹ tôi thích ăn rau bí luộc chấm nước mắm, ăn năm này tháng nọ không chán. Nem công chả phượng của bà già nhà quê nơi phố thị là thế. Cả đời là thế…
Ở tuổi xế chiều đọc lại “Hoa thiên lý”, tôi thấm từng câu từng chữ. Tôi nghĩ đó là cảm xúc thật của Duyên Anh. Ông viết truyện ngắn đầu tay này trong cảnh bần hàn, dưới chân cầu Tân Thuận. Truyện “Hoa thiên lý” làm tôi liên tưởng đến đĩa rau bí luộc chấm nước mắm. Tôi nhớ mẹ.
Vũ Thế Thành
No comments:
Post a Comment