LY...

___________

Bạn Láng Giềng

Hôm nay đã giữa tháng 10, tuyết đầu mùa lất phất rơi, cái lạnh run người của mùa đông ập tới. Lá không còn lốm đốm xanh nữa, hai hàng cây dọc theo đường và rừng cây mọc dọc theo quốc lộ đã vàng đều, đã đỏ đều nhưng vẫn còn luyến tiếc chỗ nương náu bấy lâu nay nên chưa muốn lìa cành. Con tạo trớ trêu dám đùa giỡn với văn thi nhân, chờ cho thời tiết trở lạnh lá vàng mới đổ muôn chiều. Thôi đành nhìn cảnh mùa thu lá rụng qua cửa sổ; đâu còn cảnh thờ thẩn, mơ màng nhìn chiếc lá lìa cành; đâu còn nghe tiếng xào xạc của con nai vàng ngơ ngác.

          Đừng oán trách con tạo, hãy oán trách thái độ của hai anh em dòng hải lưu có tên Tây Ban Nha là EL NI NO và LA NI NA (có dấu ~ trên chữ N của 2 chữ NO và NA, đọc là NI NHÔ và NI NHA). EL NI NHÔ hài đồng nam, là hải lưu mang dòng nước nóng, được coi là anh trai; còn LA NI NHA hài đồng nữ, là hải lưu mang dòng nước lạnh, được coi là em gái. Tuy tính khí nóng lạnh của 2 anh em đối chọi với nhau nhưng bình thường sự đối chọi nầy đã tạo nên khí hậu, thời tiết của mỗi vùng mà 2 dòng nước chảy qua. Hài đồng nam và Hài đồng nữ không biết phạm tội gì mà ông trời đày 2 người xuống trần gian đem mưa thuận gió hoà cho nhân gian. Phải chi ông trời cho 2 anh em ở chung một chỗ để cùng nhau thực hiện sứ mệnh cao cả nầy thi không có chuyện gì xãy ra; đàng nầy ổng chia rẻ hai người, NI NHÔ ở một nơi, NI NHA ở một ngả. NI nhô tới thì NI NHA đi hay ngược lại, 2 anh em không bao giờ gặp nhau. Bị chia rẻ, bị ly biệt, 2 anh em làm nư không thèm nghe theo lời ông trời đặc để nữa. NI NHÔ thản nhiên phà hơi nóng tối ngày sáng đêm làm cho cả thế giới chỗ nào cũng nóng điên người; còn NI NHA cũng không vừa gì, hai tay tung chưởng một chưởng bên phải, một chưởng bên trái làm cho các nước ở phương đông, phương Tây đều bị ngập lụt ráo trọi. Cũng chưa hả giận, 2 anh em dậm chân bình bịt xuông đất làm cho mấy núi lửa ở Chili, ở Ý, ở Equateur cả mấy trăm năm im hơi lặng tiếng phải rống lên phun khói lửa mù trời. Đồng thời cũng cắt đứt nguồn văn thi hứng của biết bao nhiêu văn thi nhân, lá vàng lìa cành trong thời tiết giá lạnh.

          Hai Hài Đồng Nam và Nữ là con của Chúa, cũng thuộc vào hàng thiên thần, tiên nữ, vậy mà khi ước muốn của mình không được đáp ứng cũng nổi tam bành lục tặc huống chi là con người.

 Có một anh chàng nữa đêm lò mò, rón rén nhẹ nhàng tra chìa khoá mở cửa; vừa đẩy cửa bước vào nhà thì đèn bổng bật sáng lên. Hiền thê mặt đằng đằng sát khí, hai mắt trừng lên, chẳng nói chẳng rằng nàng chụp một cái ly liệng thẳng vào mặt anh chàng. Coi vậy mà anh chàng cũng lẹ làng, lanh mắt lắc đầu qua một bên, ly trúng vách tường nghe một cái rảng, mảnh vụn rơi tung toé. Anh chàng hết hồn hai tay vuốt ngực thì nghe hiền thê the thé hét:

-     Cơm nhà nấu sẵn không chịu ăn mà đi ăn phở nhen!!!

 Tiếng hét vừa dứt, cái ly thứ 2 bay tới liền, may mà anh chàng né kịp. Chưa kịp hoàn hồn thì nghe nàng nghiến răng trèo trẹo ray rức:

 - Bia và đồ nhậu để đầy trong tủ lạnh không uống mà đi uống bia ôm nhen!

 Với tình trạng nầy, trước sau gì lổ mủi không ăn trầu thì đầu cũng phải băng bó, ngày mai làm sao ngó mặt với bạn bè. Chàng tức tốc chạy bay tới nàng, nắm chặt hai tay nàng, đồng thời tặng cho nàng một nụ hôn say đắm kiểu Ấn Độ.

  Ly hết bay, chàng dìu nàng lại tủ lạnh lấy bia và đồ nhậu ra để hai vợ chồng ngồi đối ẩm.

 LY đi trước HÔN theo sau,

 LY HÔN gặp nhau, mọi việc suông sẻ... hi... hi... hi...

Ly thông thường có nghĩa là chia cách, xa lìa. Tôi nhớ mãi trong cuốn Quốc Văn Giáo khoa Thư trong bài Biệt Ly: “Cơm nước xong rồi, Ba má, anh chị em tôi... Ôi cảnh biệt ly sao mà buồn vậy!” Sư chia cách, xa lìa đem lại nổi buồn có khi tha thiết, có khi ray rức, có khi nhớ nhung, có khi đau khổ. Thơ tình ít khi thấy chữ vui mừng, sum họp mà đa số là chữ biệt ly, có biệt ly thơ đọc mới thắm thía cởi lòng...

 Trong hôn nhân muốn trở thành vợ chồng người ta chỉ dùng một chữ kết hôn, nhưng khi chia lìa nhau người ta dùng tới 3 chữ: ly hôn, ly thân, ly dị. Ly hôn đã có thuốc chữa trị rồi; còn ly thân, ly dị có vị thuốc nào chữa trị không?

 Ly hôn, ly thân đọc xong hiểu liền, còn ly dị đâu có ăn nhập gì với hôn nhân, chồng vợ?

 LY là chia lìa, Dị là khác, không giống. Như vậy, khi cơm ngon canh ngọt thì vợ chồng tuy hai mà một, tuy một mà hai; bằng trái lại xách nhau ra toà, vợ chồng không còn là MỘT nữa mà là HAI vì đường ai nấy đi, nhà ai nấy ở. Khi ly dị một trong 2 người phải rời khỏi nhà, trở thành người dưng nước lã, nhưng có một ông có một phương thuốc vô cùng hữu hiệu để trị bịnh "người dưng nước lã":

 Có một bà đã ly dị với chồng từ lâu đâm đơn kiện ông chồng phải cấp dưỡng cho 5 đứa con của bà! Ông toà hỏi:

 - Bà ly dị với chồng bà bao lâu rồi?

 - Đã 5 năm rồi. Bà trả lời.

 Ổng đã bỏ đi từ 5 năm rồi, vậy 5 đứa con đó ở đâu mà ra vậy?

 - Thưa quan toà, chúng nó đúng là con của ổng vì mỗi năm ổng về thăm con và nói lời xin lỗi...

 Phát minh chiêu nầy chẳng khác nào ông Fleming phát minh ra Peniciline, đáng được giải Nobel.

 A Chữ ly không ai muốn nghe tới, không ai muốn nhắc tới vì nó đem tới những chuyện không vui nhưng có một chữ ly ai cũng muốn được có nó; đó là chữ LY trong quẻ Bát Quái. Trong bát quái có 64 quẻ, quẻ Ly là quẻ thứ 30.

 Quẻ ly có 3 vạch: 2 vạch ngang và 1 vạch đứt quảng ở giữa. Hai vạch ngang tượng trưng cho tính dương và vạch đứt quảng tượng trưng cho tính âm.

 Chữ LY của quẻ nầy hoàn toàn khác biệt với nghĩa chữ LY ở trên. Nó có nghĩa là sáng sủa, toả ra, bám vào, phô trương... Cho nên quẻ ly mang tính quyền năng ngự trị của một vua chúa, nó còn mang tính của một người có trí tuệ sáng suốt, tinh tấn để lấn át những trì trệ, mê muội. Do đó quẻ ly được ứng dụng rộng rải trong dân gian.

 Lá cờ đầu tiên của Việt Nam chúng ta là lá cờ mang quẻ LY. Cờ màu vàng và quẻ ly màu đỏ xuất hiện lần đầu tiên trong chính phủ của Trần Trọng Kim. Ngoài những tính chất của quẻ ly, ông Trần Trọng Kim còn nói trong bát quái đồ quẻ ly trụ ở phương Nam, lá cờ quẻ ly tượng trưng cho nước Nam. Lá cờ nầy chỉ thọ được 2 tháng từ tháng 6-45 đến tháng 8-45 và sau đó vạch đứt quảng ở giữa được sửa liền nhau, là lá cờ vàng 3 sọc đỏ tượng trưng cho 3 miền của chúng ta.

Quẻ ly được áp dụng nhiều nhứt trong Lễ nghi hôn quan tương tế, trong lảnh vực kiến trúc nhà cửa, đình làng.

 Số lẻ 1-3-5-7-9 được coi là quan trọng nhứt trong quẻ ly. Những người mang số lẻ cũng thừa hưởng đầy đủ tính chất của quẻ ly. Anh Nhứt, chị Ba, anh Năm, chị Bảy, anh Chín chắc chắn cuộc đời sẽ được bảo đảm, ăn ngon mặc sướng.

 Từ thuở nhỏ tôi thường nghe người ta gọi những cặp vợ chồng là anh Ba chị Ba, chú Năm thiếm Năm... tôi nghĩ người chồng thứ Năm thì cũng phải kiếm cho được một cô cũng thứ Năm thì mới trở thành vợ thành chồng được. Với ý nghĩ đó, sau khi ra trường tui đi tìm đỏ con mắt cũng không có cô nào thứ năm để xin cưới hỏi. Một hôm đang dáo dác theo bước chân của một bóng hồng, bổng nhiên tôi hụt hẫng như bước vào một khoảng chân không. Chừng tỉnh dậy, tôi nghe văng vẳng bên tai tiếng réo vui mừng: ông thầy tỉnh rồi cô Năm ơi. Đúng là duyên tiền định, cuộc đời tôi thăng hoa từ đó.

 Vậy những chàng nào mang số chẳn 2-4-6-8 cảm thấy cuộc đời hẩm hiu, cô đơn hãy tìm cho bằng được những nàng mang số lẻ sẽ thấy ngay một cuộc đổi đời, vì những nàng mang số lẻ có số ÍCH TỬ VƯỢNG PHU. Còn các nàng mang số chẳn cảm thấy cuộc đời đau thương khóc hận, mau mau giăng thiên la địa vỏng bắt cho được những anh chàng mang số lẻ sẽ thấy cuộc đời rực hào quang vì những chàng mang số lẻ có số VƯỢNG THÊ CHI ÍCH TỬ.

 Số lẻ còn tượng trưng cho sự tương thông giữa người sống và người chết, cho nên khi đốt nhang van vái trời phật, tổ tiên, ông bà phù hộ thì phải đốt 1 hay 3 cây nhang (khi đi đám tang nhang phải đốt là 2, còn lạy là 2 lạy nếu có ý định tiễn người chết ra nghĩa trang, còn lạy 4 lạy có nghĩa là không đi đưa).

 Lúc trước, nhứt là ở quê, nhà cất lên phải 3 gian, theo hình quẻ ly. Hai gian tượng trưng cho 2 vạch ngang 2 bên mang tính dương, dùng để ở; còn gian giữa tượng trưng cho vạch giữa mang tính âm, dùng để bàn thờ hay tiếp khách.

 Cổng Tam Quan ở đình chùa hay cổng Tam Quan của thị xã Rạch Giá cũng xây cất theo quẻ Ly. Cổng nhỏ hai bên mang tính dương để cho người ta qua lại, cổng lớn ở giữa mang tính âm chỉ dành để cho vua và quan đi qua mà thôi. Riêng cổng Tam Quan của Rạch Giá lại khác, cổng giữa mang tính âm dành cho tất các loại xe chạy qua lại; cổng 2 bên dành cho khách bộ hành. Cho nên người nào không đi cổng 2 bên mang tính dương mà lò dò đi cổng giữa trước sau gì cũng về cỏi âm.

          Sau hết, có một chữ Ly mà mỗi lần vào trang TH chúng ta đều thấy, đó là chữ LY HƯƠNG.

 Theo lời giải thích của cô chủ vườn thì Ly Hương là những kẻ rời bỏ quê hương, đúng như vậy không cải lý vào đâu được.

 Nhưng mà:

 Ly: rời xa.

 Hương: mùi thơm

 Ly hương còn là rời xa mùi thơm. Có nhiều mùi thơm ngửi riếc rồi quen đi không còn cảm giác thích thú nữa, nhưng có một mùi hương không thể nào LY HƯƠNG được, đó là mùi hương của câu ca dao:

Chim uyên ăn trái nhả lồng,

Thía thia quen chậu, VỢ CHỒNG QUEN HƠI.